Jonge kind – Leestips van de maand – december 2024
Omgaan met diversiteit
In alle groepen zitten heel verschillende leerlingen. Toch zien we in het speelgoed, de boeken of de inrichting van de klas vaak weinig van deze diversiteit terug. Hoe zorg je ervoor dat alle kinderen zich gezien voelen en een evenwichtig zelfbeeld ontwikkelen?
Top 10 leestips van 2024 – voor primair en voortgezet onderwijs
Door onze kennis niet alleen ín scholen, maar ook onder een veel breder publiek te delen, willen we een brug bouwen tussen onderzoek en praktijk. Daarom delen we graag de 10 best gelezen artikelen uit 2024 met je. Artikelen waarin we stuk voor stuk wetenschappelijke kennis combineren met praktijkervaringen. We hopen dat deze artikelen, praktische tips en verhalen je zullen inspireren.
Top 10 leestips van 2024 – voor bestuurders en directies
Door onze kennis niet alleen ín scholen, maar ook onder een veel breder publiek te delen, willen we een brug bouwen tussen onderzoek en praktijk. Daarom delen we graag de 10 best gelezen artikelen uit 2024 met je. Artikelen waarin we stuk voor stuk wetenschappelijke kennis combineren met praktijkervaringen. We hopen dat deze artikelen, praktische tips en verhalen je zullen inspireren.
Kennisclip | Didactisch handelen
GRRIM (Gradual Release of Responsibility Instruction Model)
Er is sprake van leren wanneer bij leerlingen nieuwe kennis en vaardigheden worden verankerd in het langetermijngeheugen. De leraar is verantwoordelijk voor dat laten plaatsvinden van het leren. Het GRRIM model is hiervoor een bewezen effectieve aanpak. Wat houdt het GRRIM model in? En uit welke fasen is dit model opgebouwd? Lonneke Steens, expert op het gebied van didactisch handelen, vertelt erover in deze kennisclip.
Prof. dr. Kristin Vanlommel, professional leader van Expertis, geeft inzichten
Evidence-informed veranderen: hoe doe je dat?
Hoe zorg je ervoor dat complexe veranderingen in het onderwijs slagen? Prof. dr. Kristin Vanlommel, sinds kort professional leader bij Expertis Onderwijsadviseurs, doet hier onderzoek naar. Volgens haar begint duurzaam, evidence-informed veranderen met een sterke visie op goed onderwijs. Ook is het cruciaal om aandacht te hebben voor de cultuur in de school en “het innovatief vermogen” van schoolleiders en leraren.
Effectief technisch leesonderwijs in groep 3 op het speciaal basisonderwijs: hoe pak je dat aan?
‘De geheimen van juf Caroline’
In groep 3 van juf Caroline Meuleman op de Ariënsschool in Enschede, een school voor speciaal basisonderwijs, zitten veel leerlingen die bij het begin van groep 3 nog geen goede leesstart gehad hebben. Zij staan 1-0 achter op het gebied van leesvaardigheid. Toch lukt het haar om bijna alle leerlingen in één jaar te leren lezen op AVI M3/E3-niveau. Hoe krijgt ze dat voor elkaar?
'Sturen op 1S' | Meld je aan voor de editie van 2025!
Hét rekencongres van 2024’
Op 7 november 2024 organiseerde Expertis Onderwijsadviseurs de landelijke conferentie over rekenonderwijs. Dit jaar met als thema: ‘Sturen op 1S’. Heb je deze mooie dag gemist? Niet getreurd! Wegens groot succes organiseren we het congres op maandag 17 maart 2025 nogmaals. Verzeker jezelf snel van een plekje!
Scholen werken gemeentebreed samen aan de verbetering van basisvaardigheden
De Datateam®methode in Kampen
Hoe versterken we de basisvaardigheden van leerlingen? Voor veel scholen is dat een actuele vraag. In Kampen is gekozen voor een gemeentebreed onderwijsverbetertraject. Scholen (van diverse schoolbesturen) én de bibliotheek werken, onder begeleiding van Expertis Onderwijsadviseurs, met de Datateam®methode.
Kennisclip | Pedagogisch handelen
Wat is goed gedrag?
In deze kennisclip vertelt onderwijsadviseur Wouter Siebers over goed gedrag. Wat verstaan we onder goed gedrag? En hoe bereiken we dat goede gedrag? En hoe handelen als leerlingen zich niet goed gedragen? Bekijk de kennisclip!
Kennisclip | Cognitieve leerpsychologie
Evidence informed werken
In het onderwijs bestaat steeds meer de behoefte om gebruik te maken van wetenschappelijke inzichten en praktijkonderzoek om het onderwijs te verbeteren. Een mooie ontwikkeling die het onderwijs veel kan brengen. Maar hoe kun je dit als schoolleiding stimuleren? En hoe kun je dit als onderwijsteam meer toepassen? In deze kennisclip legt onderwijsadviseur Michel Freriks uit wat evidence informed werken is, wat het voor de school kan brengen én wat ervoor nodig is.
“Wat is het grotere plaatje van wat je met jouw leerlingen wilt bereiken?”
Carol Ann Tomlinson deelt haar kennis over differentiatie
Deze week deelde Carol Ann Tomlinson haar visie en onderbouwing op het gebied van differentiatie met het team van Expertis Onderwijsadviseurs. Carol Ann Tomlinson is een internationaal vooraanstaande naam op het gebied van differentiatie. Ze is schrijfster van onder andere het boek ‘How to differentiate instruction in Academically Diverse Classrooms’.
"Iedereen weet nu: zo doen we het hier"
‘Regie in de school’ op Da Vinci College ISK brengt duidelijkheid
Het Da Vinci College ISK in Leiden biedt onderwijs aan leerlingen van 12-18 jaar die pas kort in Nederland zijn. Zij hebben behoefte aan duidelijke regels en routines, zo merkte het team. Met behulp van het programma ‘Regie in de school’ lukte het om een stevig pedagogisch klimaat te creëren. “Hierdoor kwam er meer rust. Dit komt de effectieve lestijd ten goede.”
Kennisclip | Jonge Kind
Observeren
Misschien herken je het als de rapporten er weer bijna aankomen: je bent druk met het observeren en noteren van alle ontwikkellijnen van leerlingen. In deze kennisclip vertellen we over het belang en de kenmerken van observeren van het jonge kind, waar je op let tijdens het observeren en hoe je je observaties zo effectief mogelijk kunt vastleggen en gebruiken.
Download hier de gratis poster
8 bouwstenen voor een goede les
Wat maakt dat jouw leerlingen écht leren? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er acht cruciale bouwstenen zijn voor het effect van je les. Daarom maakten we deze handige poster, gratis te downloaden!
Ontdek de bouwstenen en ga met jouw collega’s in gesprek over de stellingen en vragen bij de bouwstenen. Download de poster (A3-formaat) en hang hem op bij jou op school!
Samenvattende infographic
Conferentie Jonge Kind 2024: rekenonderwijs centraal
Op 25 september 2024 organiseerde Expertis Onderwijsadviseurs de landelijke conferentie over het onderwijs aan het jonge kind. Dit jaar met thema: ‘Ruimte voor rekenen’. Ruim 120 professionals kwamen in Apeldoorn bijeen om samen meer te leren over rekenonderwijs aan het jonge kind. Bekijk hier de samenvattende infographic!
Verbetertraject ‘Rekenkracht!’: samenwerken aan betere rekenresultaten
Scholengroep GelderVeste investeert in effectief rekenonderwijs
Binnen Scholengroep GelderVeste, een stichting voor basisonderwijs in de Achterhoek, wordt al ruim een jaar lang – onder begeleiding van Expertis Onderwijsadviseurs – intensief gewerkt aan de verbetering van het rekenonderwijs. Scholen ontwikkelden rekenverbeterplannen, leraren kregen lesbezoeken en rekencoördinatoren en EDI-coaches zijn opgeleid.
Gratis whitepaper | Van methodeslaaf naar chef-kok
Hoe zet je lesmethodes effectief in? Praktische handreikingen voor leraren
Lesmethodes krijgen regelmatig negatieve media-aandacht. Volgens critici nemen methodes een te grote ruimte in binnen ons onderwijs. Leraren worden soms ‘methodeslaaf’ genoemd, wat impliceert dat ze methodes van A tot Z volgen en zelf geen keuzes maken in hun lesaanbod. Maar welke keuzes zijn er dan precies te maken en waar baseer je die op? In dit artikel geeft onderwijsadviseur Florianne Bonhof leraren praktische handreikingen om effectief gebruik te maken van lesmethodes.
Rekenonderwijs verbeteren? "Investeer in de leraar"
Dr. Marian Hickendorff (Universiteit Leiden), professional leader van Expertis
In de media wordt het rekenonderwijs vaak negatief belicht. Té negatief, vindt dr. Marian Hickendorff, onderzoeker aan de Universiteit Leiden en als ‘professional leader’ verbonden aan Expertis Onderwijsadviseurs. Dat neemt niet weg dat ze ruimte voor verbetering ziet: meer leerlingen moeten het streefniveau 1S halen en sterke rekenaars kunnen nog sterker worden. Hoe? “Alle reviewstudies wijzen uit: de leraar maakt het verschil.” Lees hier het interview.
Kennisclip | De kracht van routines
Aan de slag met gedrag? Dé tip voor je startvergadering
De eerste weken van het schooljaar – de Gouden Weken – zijn bepalend voor het creëren van een goed groepsklimaat en een stevige pedagogische basis. Leerlingen verkennen elkaar, de leraar en de regels. Tijdens deze Gouden Weken is het creëren van routines van groot belang. Routines zijn een belangrijk onderdeel in het realiseren van een krachtige pedagogische schoolcultuur. Bekijk hier de kennisclip!
Teksten schrijven om beter te leren lezen en spreken
Zo kraken jouw leerlingen de code
Goed kunnen schrijven, stellen, helpt leerlingen hun ideeën en ervaringen te ordenen en te uiten. Voor veel leerlingen is schrijven echter een heel complexe vaardigheid. ‘Het draait bij het schrijven allemaal om het kraken van de code’, deelt Margreet Mulder tijdens ResearchED 2024. Maar wat houdt die code om te kunnen schrijven in? Margreet deelt haar inzichten.
Gratis whitepaper
Opbrengstbewust werken in groep 1 en 2
Werken aan goede schoolresultaten begint al in groep 1 en 2. Hoe kom je tot een opbrengstbewust beredeneerd aanbod in de kleutergroepen? Deze whitepaper geeft concrete handvatten.
Henk Galenkamp en Jeannette Schut over het herziene Handboek Professionele Schoolcultuur
“De aandacht voor het thema ‘professionele schoolcultuur’ blijft groeien”
Het werk van Expertis Onderwijsadviseurs rond het thema ‘professionele schoolcultuur’ is onder meer gebaseerd op het handboek van Henk Galenkamp en Jeannette Schut. In april 2024 verscheen de herziene versie hiervan. Waarom deze nieuwe editie?
Collega’s helpen bij het toepassen van Expliciete Directe Instructie
Lindsy Böcker volgt de Opleiding EDI-coach: ‘Ik leer veel nieuwe dingen’
Het team van CBS De Haven in Doetinchem werkt al enkele jaren met het lesmodel Expliciete Directe Instructie (EDI). Om de implementatie van EDI te versterken en de aanpak te borgen, volgt teamleider Lindsy Böcker-van Aken de opleiding tot EDI-coach van Expertis Onderwijsadviseurs.
Koninklijke onderscheiding voor Dr. Kees Vernooy
Dr. Kees Vernooy is op 26 april 2024 door Iris Meerts, burgemeester Wijk bij Duurstede, benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Dr. Vernooy heeft een uitmuntende bijdrage geleverd op het gebied van effectief leesonderwijs in Nederland én Vlaanderen. Ook op inmiddels 79-jarige leeftijd zet hij hier zich nog dagelijks voor in. Dr. Vernooy is als professional leader nauw betrokken bij Expertis Onderwijsadviseurs.
Top 5 leestips: Dr. Kees Vernooy
Op 26 april 2024 ontving Dr. Kees Vernooy een lintje voor zijn uitmuntende maatschappelijke bijdrage aan het verbeteren van het taal-/leesonderwijs in Nederland en Vlaanderen. Hij werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Al sinds jaar en dag is Dr. Vernooy als professional leader verbonden aan Expertis Onderwijsadviseurs. We selecteerden de top 5 artikelen door en over Vernooy.
Pedagogisch handelen in de school
Pedro De Bruyckere wordt critical friend van Expertis
Pedagoog en onderzoeker Pedro De Bruyckere gaat vanaf dit voorjaar Expertis Onderwijsadviseurs regelmatig een spiegel voorhouden. Als critical friend van de themagroep Pedagogisch Handelen gaat hij meedenken over hoe scholen kunnen werken aan een sterk pedagogisch klimaat. Dit draagt eraan bij dat Expertis de stevige verbinding tussen de wetenschap en de praktijk blijft maken.
Reflectie op het PISA-onderzoek
Vier handvatten voor beter leesonderwijs
Het laatste PISA-onderzoek bracht veel commotie te weeg. Nu het stof is neergedaald, nemen we de tijd voor een evenwichtige reflectie. Wat zeggen de PISA-resultaten exact over de leesvaardigheid van leerlingen? En, nog belangrijker: aan welke knoppen kunnen schoolteams, leraren, directeuren en ondersteuners draaien om het begrijpend leesonderwijs te verbeteren? We geven vier concrete en onderbouwde handvatten voor de praktijk.
“Door te werken op basis van wetenschappelijke inzichten, bereiken we blijvend resultaat”
Expertis-directeur Gert Gelderblom in podcast over identiteit en leiderschap
“Er is heel veel bekend over goed onderwijs en hoe je dit kunt bereiken. Alleen die kennis bereikt niet altijd de scholen. Expertis wil daarom een brugfunctie vervullen tussen de wetenschap en de onderwijspraktijk”, vertelt Gert Gelderbom, directielid van Expertis Onderwijsadviseurs, in een aflevering van de podcastserie ‘Identiteit en leiderschap’.
Probleemgedrag voorkomen?
Werk aan een krachtige pedagogische schoolcultuur
Hoe werk je aan goed gedrag in de school? In deze heldere video legt onderwijsadviseur Wouter Siebers – expert op het gebied van pedagogisch handelen – uit dat een krachtige pedagogische schoolcultuur essentieel is. Hij zet concreet uiteen hoe je hier als team gezamenlijk aan werkt en zo probleemgedrag kunt tegengaan.
Nieuw: Opleiding EDI-coach
Hoe zorg je voor een duurzame inbedding van EDI in de school?
Vanaf komend najaar biedt Expertis Onderwijsadviseurs op diverse locaties door heel Nederland de nieuwe Opleiding EDI-coach aan. In zes bijeenkomsten leren deelnemers hoe zij het lesmodel Expliciete Directe Instructie (EDI) stevig en duurzaam verankeren in hun school. Onderwijsadviseur Maaike Korte: “De EDI-coach zorgt ervoor dat het hele team zich blijft ontwikkelen.”
Expertis participeert in landelijk onderzoeksproject ‘LeesEvolutie’
Hoe ziet goed leesonderwijs in een digitale wereld eruit?
Kinderen en jongeren groeien op in een digitale wereld. Hoe beïnvloedt dat hun leesvaardigheid? Kunnen we digitale media ook inzetten om hen betere lezers te maken? Expertis Onderwijsadviseurs participeert in het grote, landelijke onderzoeksproject ‘LeesEvolutie’, waarin deze en andere vragen centraal staan.
Inspiratiebijeenkomst voor bestuurders – vrijdag 22 maart 2024
Onderwijskwaliteit: de bestuurder maakt het verschil
Graag nodigen wij u uit voor onze jaarlijkse inspiratiebijeenkomst voor bestuurders, georganiseerd door de themagroep Bestuurlijk handelen en leiderschap van Expertis Onderwijsadviseurs. Dit jaar is het centrale thema: ‘Onderwijskwaliteit: de bestuurder maakt het verschil.’
Masterclass Professionele Schoolcultuur – leidinggeven aan verandering
“De nieuwe inzichten en vaardigheden pas ik dagelijks toe”
Peter Veeken is directeur van Dalton Kindcentrum De Magneet in Amersfoort. In 2023 volgde hij de Masterclass Professionele Schoolcultuur bij Expertis Onderwijsadviseurs. Wat heeft deze hem gebracht? “Het voornaamste inzicht is dat ik zelf een belangrijk instrument ben voor verandering.”
Meer dan twee miljoen Nederlanders kunnen zich niet redden met cijfers
“Investeer in effectief rekenonderwijs”
Laaggecijferdheid is een groot probleem. Groter nog dan laaggeletterdheid, laten onderzoekscijfers zien. Daarom is het cruciaal om te investeren in effectief rekenonderwijs. “Stuur daarbij op referentieniveau 1S, het streefniveau voor rekenen,” zegt Julia Vrolijk van Expertis Onderwijsadviseurs.
Expliciete Directe Instructie (EDI) in het voortgezet onderwijs
“De kwaliteit van mijn lessen is beter en ik geef relaxter les”
Leraar Elise Heshof was eigenlijk helemaal niet zo ontevreden over de manier waarop ze lesgaf. Toen ze kennismaakte met Expliciete Directe Instructie (EDI) en ze dit lesmodel begon toe te passen, opende dat haar ogen. “Ik geef nu relaxter en met meer plezier les. De kwaliteit van mijn lessen is beter en ik heb veel beter zicht op mijn leerlingen.”
Een telefoonvrije school, hoe dan?
Acht tips voor het organiseren van een smartphonevrije school
Veel schoolleiders, leraren, leerlingen en ouders kunnen zich best vinden in het idee van een telefoonvrije school. Maar de hamvraag is natuurlijk: hoe realiseer je dat? Onderwijsadviseur Karien Wijngaards, die jarenlang als docent in het voorgezet onderwijs werkte, geeft acht concrete tips.
Een inkijkje in de praktijk
Close Reading in de aardrijkskundeles
Het begrijpen van teksten is een belangrijke vaardigheid. In het voortgezet onderwijs blijft werken aan tekstbegrip echter vaak beperkt tot het vak Nederlands. Terwijl het cruciaal is dat leerlingen ook in andere vakken complexe teksten leren doorgronden. Jurgen Hartman werkt om die reden in zijn lessen met Close Reading, de wetenschappelijk onderbouwde aanpak die zorgt voor dieper tekstbegrip bij leerlingen.
“Close Reading levert in de les heel veel op”
Dieper tekstbegrip op basisschool Prins Willem Alexander in Elburg
Close Reading is een wetenschappelijk onderbouwde aanpak die zorgt voor dieper tekstbegrip bij leerlingen. Het team van basisschool Prins Willem Alexander in Elburg heeft – met hulp van Expertis Onderwijsadviseurs – hard gewerkt aan de implementatie van deze werkwijze. Adjunct-directeur Petra Snel en groep 3-leraar Geke van de Put vinden de investering meer dan de moeite waard. De leraren leren volop van elkaar en “alle leerlingen doen succeservaringen op.”
Conferentie Jonge Kind: kennis, inspiratie en handvatten
Op 27 september 2023 organiseerde Expertis Onderwijsadviseurs de landelijke conferentie over het onderwijs aan het jonge kind. Ruim 120 professionals kwamen in Apeldoorn bijeen om samen meer te leren over de ononderbroken ontwikkeling van jonge kinderen. Zij beoordeelden de bijeenkomst gemiddeld met een 8.1!
Pesten voorkomen? Start met een ijzersterke pedagogische basis
Pestgedrag blijkt hardnekkig. Sterker nog: het is toegenomen. Wat kun je op school doen om pesten tegen te gaan? Werk allereerst aan een sterke pedagogische basis, zegt Karien Wijngaards van Expertis Onderwijsadviseurs. Dat is het begin van rust én veiligheid in de school.
De Nieuwe Baarnsche School gaat voor een duurzame invoering van Expliciete Directe Instructie
“We zien allemaal dat EDI werkt”
De Nieuwe Baarnsche School voerde in de afgelopen twee jaar, met hulp van Expertis Onderwijsadviseurs, in alle groepen het EDI-lesmodel in. Met zichtbaar effect: leerlingen pikken de leerstof beter op en zijn meer betrokken dan voorheen. Binnen het team is er veel draagvlak voor EDI en dat draagt eraan bij dat de aanpak niet verwatert, maar duurzaam wordt.
Expertis breidt uit met kantoor in Gouda
Expertis Onderwijsadviseurs heeft er een nieuwe locatie bij: naast ons hoofdkantoor in Amersfoort en ons kantoor in Almelo werken we vanaf september 2023 ook vanuit Gouda. Met de nieuwe vestiging is Expertis nu ook goed bereikbaar voor scholen en adviseurs in de Randstad.
Inkijkje in de praktijk: Close Reading in het voortgezet onderwijs
Lieke Geurts, docente Engels op Metameer Jenaplan (voortgezet onderwijs) in Boxmeer, werkt sinds dit schooljaar met de aanpak van Close Reading. Ze geeft een inkijkje in de praktijk. Wat zagen zij gebeuren op het gebied van leesvaardigheid? Hoe pakken zij de professionalisering in de aanpak van Close Reading aan? Manon Biemans, taal- leesspecialist bij Expertis, ging met Lieke in gesprek.
Jonge Kind - leestips van de maand - juni 2023
Thematiseren met jonge kinderen
In veel onderbouwgroepen wordt gewerkt rondom een thema. Een thema zorgt ervoor dat doelen, inhouden en activiteiten een samenhangend geheel worden waardoor er meer geïntegreerd geleerd kan worden. Maar welke thema’s kies je nu? En hoe zorg je ervoor dat alle leerlingen betrokken zijn en dat het thema leeft in jouw groep? En wat is het verschil tussen thematisch werken en thematiseren met jonge kinderen? Lees in de leestips van deze maand over thematiseren met jonge kinderen en het belang van kennisrijke thema’s.
Promotie Suzanne Bogaerds-Hazenberg – Universiteit Utrecht
Hoe kinderen teksten beter kunnen begrijpen, onthouden en samenvatten
Maandag 5 juni 2023 is Suzanne Bogaerds-Hazenberg gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht. Haar onderzoek richtte zich op expliciet tekststructuuronderwijs in de bovenbouw van de basisschool. Kan meer kennis over tekststructuren kinderen uit groep 6, 7 en 8 helpen bij begrijpend lezen?
Gratis quickscan: ‘Hoe professioneel is uw schoolcultuur?’
Aan de hand van 20 uitspraken méér zicht op uw schoolcultuur
Een professionele cultuur leidt tot professionele ontwikkeling. En juist deze ontwikkeling blijkt belangrijk te zijn voor de onderwijskwaliteit. Hoe is het gesteld met de mate van professionaliteit in uw onderwijsorganisatie? De quickscan ‘Professionele Schoolcultuur’ helpt bij het beantwoorden van deze vragen.
Zo stel je vragen waar je leerlingen echt beter van worden!
Van de juiste vragen naar de juiste inzichten bij leraar én leerling
‘De meest invloedrijke factor voor het leren is dat wat de leerling al weet. Sluit je lesgeven hierop aan.’ (Asubel, 1968 p.vi). Het is een cruciale uitspraak voor de aanpak van iedere leraar, legt Michel Freriks uit. Een gesprek over de principes van formatief handelen en hoe je als leraar de juiste vragen stelt. Vragen waar je leerlingen écht beter van worden!
PIRLS… Schouders eronder!
De resultaten van het PIRLS–onderzoek 2021 zijn bekend. Zoals verschillende onderzoeken de afgelopen jaren laten zien, is er werk aan de winkel op het gebied van leesonderwijs. Wat kunnen we leren van het PIRLS–onderzoek 2021? Onderwijsadviseurs en taal-/leesexperts Kyra Laarveld en Liz Bunte nemen je mee in de belangrijkste resultaten van het onderzoek en maken een vertaalslag naar wat dit concreet voor de onderwijspraktijk betekent.
Jonge Kind - leestips van de maand - mei 2023
Mondelinge taalontwikkeling bij jonge kinderen
Onderzoek laat zien dat de vroege taalontwikkeling veel invloed heeft op de leesontwikkeling, spelling en begrijpend lezen. Mondelinge taalproblemen zorgen ervoor dat kinderen vijf keer zo groot risico lopen om leesproblemen te krijgen (Van der Leij & Zijlstra, 2017). Ook worden kleuters vaak afgewezen of genegeerd door klasgenoten als een goede mondelinge taalvaardigheid ontbreekt (Van der Wilt, 2018). Het is daarom van belang dat pedagogisch medewerkers en leerkrachten in de onderbouw er alles aan doen om deze achterstanden te beperken en de mondelinge taalontwikkeling te stimuleren.
Gratis minigids | Close Reading in het voortgezet onderwijs
De weg naar dieper tekstbegrip
‘Hoe ondersteun ik mijn leerlingen bij het ontwikkelen van goed tekstbegrip? Hoe houd ik mijn leerlingen daarbij betrokken én gemotiveerd?’ De aanpak Close Reading biedt docenten van alle vakgebieden handvatten om leerlingen te leren hoe zij kunnen omgaan met complexe teksten en verschillende tekstsoorten. Download hier de gratis minigids, en leer hoe je Close Reading kunt inzetten in jouw lessen!
Nieuw: Expliciete Directe Instructie in het voortgezet onderwijs
EDI-expert Marcel Schmeier lanceert nieuwe titel: ‘EDI in het voortgezet onderwijs’
Na het enorme succes van Expliciete Directe Instructie (EDI) in het primair onderwijs, is het boek en het bijbehorende trainingsaanbod nu ook beschikbaar voor docenten in het voortgezet onderwijs. Marcel Schmeier, auteur bij Uitgeverij Pica en EDI-expert: “Met de lesfasen en technieken van het EDI-lesmodel beschik je over de ingrediënten van een goede les. Jij bent de chefkok die hiervan een lekkere en leerzame les maakt.”
Versnellen van (hoog)begaafde leerlingen: de oplossing voor alles?
Leerlingen slaan steeds vaker een klas over tijdens de basisschoolperiode. In de Staat van het onderwijs (2022) lezen we dat het aantal leerlingen dat versneld is, meer dan verdubbeld is ten opzichte van 2011. In het rapport is het onduidelijk op basis van welke redenen een leerling wordt versneld. Het wel of niet besluiten tot het versnellen van leerlingen, kan voor leraren een lastige keuze zijn.
Jonge Kind – Leestips van de maand – april 2023
Het belang van de ontwikkeling van schrijfmotoriek in groep 1-2
Ondanks de opkomst van digitale leermiddelen in de klas is schrijven (met de hand) nog steeds een belangrijke vaardigheid voor leerlingen. Ook zijn fijne motorische vaardigheden positief gerelateerd aan verschillende academische vaardigheden, zoals lees- en rekenvaardigheid (Kennisrotonde KR130). Problemen met aspecten van schrijven (leesbaarheid, schrijfsnelheid) hangen samen met een beperkter beschikbaar werkgeheugen en lagere scores op lezen en spelling (Engel e.a., 2018).
Jonge Kind – Leestips van de maand – maart 2023
Het belang van een doelgericht aanbod
Het werken met doelen in de onderbouw kan vragen oproepen en een puzzel zijn. Onze collega Annemarieke Kool schreef meer aan een artikel hierover. Het belang van een vroeg aanbod rondom fonemisch bewustzijn is algemeen bekend. Maar hoe werk je gericht aan dit aanbod? We selecteerden een lezenswaardig en net verschenen artikel hierover. Hoe kies je een kindvolgsysteem en programma en materialen passend bij jullie visie? Op de pagina van SLO vind je een overzicht.
Conferentie Jonge Kind
27 september 2023 – ‘Wat speelt er? Een ononderbroken ontwikkeling’
Op 27 september 2023 organiseert Expertis Onderwijsadviseurs hét event voor onderwijs aan het Jonge Kind van 2023. Een live conferentie met het thema ‘Wat speelt er?’ Een ononderbroken ontwikkeling.
Aanmelden is helaas niet meer mogelijk.
Conferentie ‘Wat speelt er? Een ononderbroken ontwikkeling’
Datum: 27 september 2023
Locatie: Apeldoorn
Zo ziet formatief handelen eruit
Formatief handelen in het voortgezet onderwijs: meer grip op leren
De wetenschap leert ons dat formatief handelen, mits dit juist wordt ingezet, bijdraagt aan een beter onderwijsleerproces. Maar hoe wordt formatief handelen nu toegepast in het voortgezet onderwijs? En waar te beginnen als je formatief handelen schoolbreed op de kaart wilt zetten? Christel Wolterinck deed er onderzoek naar aan de Universiteit Twente. Met haar vijftien jaar ervaring in het voortgezet onderwijs slaat ze direct de brug naar de dagelijkse onderwijspraktijk.
"Er heerst weer rust en dat maakt dat we beter werken en leren"
‘Regie in de school’ op basisschool De Gondelier
De Amersfoortse basisschool De Gondelier startte vorig jaar met het programma ‘Regie in de school’. Hiermee ontwikkelt het team een sterk pedagogisch klimaat, met onder andere duidelijke regels en routines. “We kunnen weer helemaal focussen op waarvoor we hier zijn: de ontwikkeling van leerlingen.”
Dit is waar startende leraren tegenaan lopen
En zo kun jij als schoolleider of bestuurder hen helpen
Sommige startende leraren zeggen het onderwijs al binnen een jaar vaarwel. Wat maakt dat ze afhaken? Onderwijsadviseurs Simone Kessels en Julia Vrolijk signaleren vier uitdagingen voor beginnende leraren in het primair onderwijs. Ze geven daarnaast concrete handreikingen voor wat jij als schoolleider of schoolbestuurder kunt doen om starters te behouden voor het onderwijs.
Close Reading – inkijkje in de praktijk
Hoe ziet Close Reading er in de praktijk uit? Saskia Schulte en Jantina van Manen zijn leerkrachten op OBS De Borgh in Zuidhorn (Groningen) en laten zien hoe zij een Close Reading lessenserie voor hun groep hebben uitgewerkt en toegepast. Ze zijn aan de slag gegaan met een tekst uit het boek De verhalen van Kikker en Pad, van Arnold Lobel: ‘De heuvel af’.
Differentiëren moeilijk? 3 eenvoudige tips
De ene leerling doorloopt de lesstof fluitend, de andere worstelt zich er maar moeizaam doorheen. Hoe ga je goed om met deze (en andere) verschillen in de klas? In dit blog geeft Sherrill Woldberg, onderwijsadviseur bij Expertis, drie praktische tips om te differentiëren. De tips zijn gemakkelijk toe te passen én van grote betekenis voor jouw leerlingen.
Rekenachterstanden wegwerken doe je zo!
In elke klas zitten ze: leerlingen met rekenachterstanden. Ze beheersen de kennis die je eerder hebt aangeboden onvoldoende om door te kunnen gaan met nieuwe rekendoelen. Hoe kun je deze rekenachterstanden wegwerken? Een impopulair, maar wel correct antwoord is: door deze leerlingen extra te laten rekenen. Meer rekentijd dus! Als leraar heb je altijd tijd tekort, dus is het belangrijk dat deze extra rekenmomenten zo effectief mogelijk zijn. In dit artikel beschrijft Julia Vrolijk, onderwijsadviseur rekenen-wiskunde, vijf interventies die je hiervoor kunt inzetten.
Gratis minigids | EDI in het voortgezet onderwijs
Betere leerprestaties en succeservaringen bij alle leerlingen
‘Hoe betrek en activeer ik mijn leerlingen? Hoe krijg ik structuur in mijn lessen? Met welke technieken kan ik de kwaliteit van mijn lessen verhogen? En hoe zorg ik ervoor dat alle leerlingen succeservaringen behalen én betere leerprestaties hebben?’ Het zijn slechts enkele voorbeelden van thema’s die docenten op scholen in het voortgezet onderwijs bezighouden. Het antwoord op deze vragen is veelal te vinden in de instructiekwaliteiten van de docent. Daarom helpen wij je op weg met een volgende stap in het geven van instructie, namelijk Expliciete Directe Instructie (EDI). De praktische tips uit deze minigids helpen je op weg om een goede les vorm te geven.
Waarom onderwijskundig leiderschap broodnodig is
Volgens Michel Freriks, onderwijsadviseur bij Expertis, zou elke leidinggevende in het onderwijs moeten weten wat wetenschappelijk onderzoek zegt over effectief lesgeven en leren. Met behulp van die kennis kun je aan onderwijsinhoudelijke knoppen draaien en het onderwijs verbeteren. “Geen tijd? Dat is geen excuus. Onderwijskundig leiderschap is misschien wel het belangrijkste wat er is.”
Henk Galenkamp & Jeannette Schut over hoe belangrijk een professionele schoolcultuur is
“Durf duidelijk te zijn over welk gedrag in de school wel en niet acceptabel is”
Hoe buig je een ongezonde schoolcultuur om naar een positieve, constructieve? Henk Galenkamp en Jeannette Schut houden zich al jaren succesvol bezig met deze vraag. Binnenkort start bij Expertis Onderwijsadviseurs de Masterclass Professionele Schoolcultuur, die zij ontwikkelden. “Cultuur is gedrag; dat kun je zien en horen, en er dus ook op sturen.” Een gesprek met twee bevlogen onderwijsprofessionals.
Jonge Kind – Leestips van de maand – februari 2023
Het belang van een vroeg systematisch rekenaanbod in groep 1-2
Er zijn vrij veel kleuters die onvoldoende profiteren van het aanbod rondom getalbegrip. Daardoor begint een aanzienlijk aantal kleuters in groep 3 met een achterstand, die ze veelal niet meer inloopt. Om ervoor te zorgen dat kinderen geen zwakke rekenaars zullen worden door tekortschietende voorbereidende rekenkennis, hebben zij een gestructureerd aanbod nodig. Daarvoor is gericht handelen door de leraar essentieel.
Zo ziet technisch leesonderwijs in groep 3 eruit
Goed technisch leesonderwijs in groep 3 is cruciaal; je legt daarmee een stevig fundament voor de verdere schoolloopbaan van kinderen. Slagen groep 3-leerkrachten erin om leerlingen technisch leesvaardig te maken? Wat is daar precies voor nodig? Mylou Joores en Kyra Schiffers deden er bacheloronderzoek naar. Dat levert stof tot nadenken én praktische adviezen op.
Jonge Kind - leestips van de maand - januari 2023
Goed nieuws! Voor- en vroegschoolse educatie helpt, mits de kwaliteit goed is.
Achterstanden van leerlingen in het basisonderwijs kunnen door goede voor- en vroegschoolse educatie worden teruggedrongen, dat blijkt uit onderzoek van het Kohnstamm Instituut. De kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie speelt hierin een belangrijke rol. Meer weten over wat werkt bij VVE? Lees dan snel verder. Inclusief tip voor een podcast over onderwijskansen voor het jonge kind.
Peil.Leesvaardigheid: leesontwikkeling onder druk
Verbeteren leesvaardigheid vraagt om inspanningen op school en thuis
De leesvaardigheid van leerlingen in het (speciaal) basisonderwijs is gedaald ten opzichte van 10 jaar geleden, in het speciaal basisonderwijs (sbo) nog iets sterker dan in het basisonderwijs (bo). Dat blijkt uit de nationale peiling Leesvaardigheid einde (s)bo 2020-2021. Het vraagt om een brede aanpak, waarbij scholen onder meer samenwerken met ouders, bibliotheken, gemeenten en consultatiebureaus. ‘Pas als iedereen kan lezen, is er iets gewonnen.’
Top 10 leestips van 2022
Voor bestuurders & directies
Onderwijsverbetering op wetenschappelijke basis; dat is waar wij voor staan. Onze adviseurs slaan de brug tussen wetenschappelijke inzichten en de dagelijkse onderwijspraktijk. Daarom delen we de 10 best gelezen artikelen voor bestuurders en directies uit 2022 met je. We hopen dat deze artikelen, praktische tips en verhalen je zullen inspireren.
Top 10 leestips van 2022
voor het voortgezet onderwijs
Onderwijsverbetering op wetenschappelijke basis; dat is waar wij voor staan. Onze adviseurs slaan de brug tussen wetenschappelijke inzichten en de dagelijkse onderwijspraktijk. Daarom delen we de 10 best gelezen artikelen voor het voortgezet onderwijs uit 2022 met je. We hopen dat deze artikelen, praktische tips en verhalen je zullen inspireren.
Top 10 leestips van 2022
voor het primair onderwijs
Onderwijsverbetering op wetenschappelijke basis; dat is waar wij voor staan. Onze adviseurs slaan de brug tussen wetenschappelijke inzichten en de dagelijkse onderwijspraktijk. Daarom delen we de 10 best gelezen artikelen voor het primair onderwijs uit 2022 met je. We hopen dat deze artikelen, praktische tips en verhalen je zullen inspireren.
Jonge Kind - leestips van de maand - december 2022
Voorlezen telt! Kleuters leren beter rekenen met prentenboeken
Onderzoek toont aan dat het voorlezen van prentenboeken niet alleen de taalontwikkeling, maar ook de wiskundige ontwikkeling van jonge kinderen bevordert. Wat maakt het voorlezen dan zo effectief? Dat lees je hieronder!
Het A3 schoolplan: gezamenlijk, compact en concreet
Van papieren tijger naar doorleefd en gedragen
Het is nu hét moment om het nieuwe schoolplan voor 2023-2027 te ontwikkelen. “Het ontwikkelen van een schoolplan van achter het bureau, is echter verleden tijd”, aldus onderwijsadviseur Brigitta Mathijssen. Een compact, effectief bruikbaar plan gemaakt én gedragen door het team zorgt ervoor dat een schoolplan daadwerkelijk bijdraagt aan beter onderwijs. Hoe zorg je voor een gezamenlijk, compact en concreet schoolplan op één A3?
Zo kun je de M-toetsen aangrijpen om er als school beter van te worden
Van routine naar impact
Voor veel basisscholen is de M-toets een rituele gewoonte. Hoe kun je dit halfjaarlijkse moment aangrijpen om er als school beter van te worden? Hannelore Bruggeman van Scholengroep Veluwezoom heeft er een aanstekelijke vorm voor gevonden.
Jonge Kind - Leestips van de maand november 2022
Hoe volg je de ontwikkeling van jonge kinderen?
Vanaf augustus 2022 zijn de kleutertoetsen komen te vervallen. Hoe houd je als leerkracht zonder toetsen toch zicht op de ontwikkeling van jonge kinderen? Wij selecteerden een aantal interessante artikelen en publicaties die hier handvaten voor bieden, onder meer van Dr. Cathy van Tuijl. Zij is als professional leader op het gebied van het Jonge Kind betrokken bij Expertis Onderwijsadviseurs. Bekijk hier onze leestips van de maand voor november 2022!
Hoe professioneel is uw schoolcultuur?
Een professionele schoolcultuur: een belangrijke voorspeller van onderwijskwaliteit
Een professionele cultuur leidt tot professionele ontwikkeling. En juist deze professionele ontwikkeling blijkt belangrijk te zijn voor de onderwijskwaliteit. Professionele ontwikkeling leidt tot beter onderwijs aan leerlingen (Verbiest, 2002). Hoe is het gesteld met de mate van professionaliteit in uw onderwijsorganisatie? Is de koers voor iedereen helder? En worden de ambities van de school gezamenlijk nagestreefd en gerealiseerd? Onderwijsadviseur Simone Kessels deelt haar inzichten op het gebied van een professionele schoolcultuur.
Prof. Dr. Kim Schildkamp spreekt inaugurele rede uit
In dialoog met data in het onderwijs
Op 11 november 2022 spreekt Prof. Dr. Kim Schildkamp haar inaugurele rede uit aan de Universiteit Twente, getiteld ‘In dialoog met data in het onderwijs’. Prof. Dr. Schildkamp schijnt hiermee nieuw licht op datagebruik in het onderwijs. Prof. Dr. Schildkamp is hoogleraar bij de faculteit Behavioural, Management, and Social Sciences van de Universiteit Twente en als professional leader betrokken bij Expertis Onderwijsadviseurs.
Onderwijsverbetering duurzaam maken: dit is ervoor nodig
Het komt geregeld voor dat scholen enthousiast een nieuwe interventie invoeren, maar na verloop van tijd er niet meer naar omkijken. Hoe voorkom je dit? Hoe zorg je ervoor dat onderwijsverbetering beklijft? Anne Tappel doet er onderzoek naar en bevroeg scholen die ooit gestart zijn met de Datateam®methode. “Denk na over borging van de nieuwe aanpak – zowel voor, tijdens als na de invoering – en stick to the plan”, is haar advies aan schoolleiders.
Expertis gaat samenwerking aan met Bureau Galenkamp&Schut
Beproefde Masterclass Professionele Schoolcultuur vanaf nu beschikbaar via Expertis.
Met ingang van 2023 zal Expertis Onderwijsadviseurs de Masterclass Professionele Schoolcultuur: Leidinggeven aan verandering van Bureau Galenkamp&Schut overnemen. De Masterclass biedt uitkomst voor leidinggevenden in het onderwijs die een duurzame cultuurverandering in de school willen realiseren. En dat is essentieel: een professionele cultuur is dé voorwaarde om in onderwijsorganisaties tot succesvolle ontwikkeling te komen.
Amerikaanse auteurs van EDI, John Hollingsworth en Silvia Ybarra, brachten bezoek aan Nederland
Terugblik op EDI-week
Begin oktober brachten de Amerikaanse auteurs van het boek ‘Expliciete Directe Instructie’, John Hollingsworth en Silvia Ybarra, een bezoek aan Nederland. We blikken terug op een mooie onderwijsweek. Samen met hun zoon Joe Ybarra en de Nederlandse vertaler en bewerker van het boek Marcel Schmeier bereikten en inspireerden zij deze week honderden leraren en andere onderwijsprofessionals.
Kees Vernooy publiceert boek: ‘Begrijpend lezen op de basisschool. De tekst centraal’.
Onlangs verscheen het boek ‘Begrijpend lezen op de basisschool. De tekst centraal’ door Dr. Kees Vernooy. Vernooy zet daarmee een van de belangrijkste thema’s van het Nederlandse onderwijs op de kaart. Het boek helpt scholen aan de hand van wetenschappelijke inzichten het begrijpend leesonderwijs te verbeteren.
Jonge Kind – Leestips van de maand oktober 2022
Iedere maand delen we een handig overzicht met leestips over alles wat ertoe doet op het gebied van het jonge kind. Onze selectie artikelen uit vakbladen, blogs en andere kanalen biedt een schat aan kennis en inspiratie voor een stevige, onderbouwde basis voor het jonge kind! Deze maand: ‘Een vroege leesstart geeft voorsprong!’
NIEUW | Close Reading voor het voortgezet onderwijs
Werken aan dieper tekstbegrip in het voortgezet onderwijs
Met trots lanceert Expertis Onderwijsadviseurs het boek ‘Close Reading. Werken aan dieper tekstbegrip in het voortgezet onderwijs.’ Het boek is voor het Nederlandse onderwijs vertaald en bewerkt door Tony van Dalen, Liz Bunte, Marieke van Logchem en Dortie Mijs. Close Reading versterkt het verdiepend lezen. Het biedt de docenten van alle vakgebieden handvatten om leerlingen te leren hoe zij kunnen omgaan met complexe informatieve en verhalende teksten.
Het curriculaire spinnenweb als fundament voor onderwijs aan het jonge kind
Een kijkje in de praktijk: van schoolvisie naar visie op het jonge kind
De visie op het jonge kind is een belangrijke stap naar beter onderwijs. Een duidelijke visie geeft richting, zorgt voor focus in het team én is het uitgangspunt bij het maken van keuzes. Voor veel scholen een relevant thema, maar waar te beginnen, als je aan een samenhangend aanbod voor het kleuteronderwijs wilt werken? Het curriculaire spinnenweb (Van den Akker, 2003) biedt uitkomst. Een artikel door jonge kind-specialist Ruth Heuvelman, met medewerking van professor emeritus Jan van den Akker.
Uitgerekend de rekenspecialist
Het wordt nog maar eens benadrukt in de publicatie van de onderwijsinspectie (Peil.Rekenen-Wiskunde, 2021) vorig jaar: in slechts de helft van de scholen is een rekenspecialist aanwezig. En in driekwart van de basisscholen heeft deze rekenspecialist minder dan 40 taakuren per schooljaar (lees: minder dan 1 uur per lesweek). Waarom heeft uitgerekend de rekenspecialist een dergelijk kleine rol?
Close Reading als uitkomst voor dieper tekstbegrip in het voortgezet onderwijs
De zorgen rondom de leesvaardigheid van jongeren zijn groot. De reeds in het primair onderwijs beproefde aanpak van Close Reading biedt ook in het voortgezet onderwijs uitkomst. Onlangs verscheen het boek ‘Close Reading: werken aan dieper tekstbegrip in het voortgezet onderwijs’. Dit artikel gaat dieper in op de leesproblematiek en de aanpak van Close Reading. Het artikel sluit af met een handig praktijkvoorbeeld.
Jonge Kind – Leestips van de maand – september 2022
Iedere maand delen we een handig overzicht met leestips over alles wat ertoe doet op het gebied van het jonge kind. Onze selectie artikelen uit vakbladen, blogs en andere kanalen biedt een schat kennis en inspiratie voor een stevige, onderbouwde basis voor het jonge kind! Deze maand staat ‘een goede start’ centraal.
Kansenongelijkheid: de rol van de school in een maatschappelijk probleem
‘We kunnen het maatschappelijke probleem van kansenongelijkheid niet afschuiven op de overheid. Ook ín de school moet het tij gekeerd worden’, stelt Prof. dr. Eddie Denessen, Bijzonder Hoogleraar Sociaal-culturele achtergronden en differentiatie in het onderwijs. Hoe kunnen scholen werken aan gelijke kansen? Denessen deelt zijn inzichten en praktische tips.
Hoogbegaafde leerlingen verdienen maatwerk
Geen exclusief, wel passend onderwijs
De Inspectie van het Onderwijs verwacht dat iedere basisschool passend onderwijs biedt. Joyce Steenwijk, specialist hoogbegaafdheid bij Stichting Ultiem, en Johan van der Mark, directeur Basisschool De Braskörf delen hoe zij binnen Samenwerkingsverband Zuidoost Groningen werkten aan krachtig onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen.
Spelenderwijs naar krachtig én onderbouwd kleuteronderwijs
Hoe basisschool De Rots van verschillende aanpakken één onderbouwvisie maakte.
In de vroege kinderjaren leg je als leerling het fundament voor je verdere ontwikkeling en schoolloopbaan. Onderwijs aan het jonge kind is een specialisme en vraagt daarom een specifieke vertaling van de algemene schoolvisie. Een gesprek met onderbouwcoördinator Chantal Hazebroek.
50 minuten les? Dat is 48 ½ minuut leren.
‘Staat jullie telefoon uit?’, vraagt Gert Verbruggen, docent Engels en vertaler van het boek Regie in de klas, als we de lerarenkamer verlaten. Michel Freriks en Wouter Siebers zijn op bezoek bij het Alfrinkcollege in Deurne, de school die faam maakt met een duidelijke en sterke gedragsaanpak. Uit 50 minuten les weet de school 48,5 minuut effectieve leertijd te halen. Een inkijkje in deze krachtige aanpak van onderwijs.
Werken aan kansengelijkheid binnen het voortgezet onderwijs. Wat vraagt dit van de docent?
Gelijke kansen in het onderwijs is de laatste jaren een veelvuldig besproken onderwerp. Maar de stap naar wat dit concreet betekent voor de docent voor de klas, wordt vaak overgeslagen. Wat kun je als docent doen om gelijke kansen te bieden? In dit artikel bespreekt Manon Biemans, onderwijsadviseur bij Expertis, vanuit invloedrijke wetenschappelijke publicaties drie onderwerpen waarvan bekend is dat ze invloed hebben op gelijke kansen.
‘Het gaat niet om onderwijsvernieuwing maar om onderwijsverbetering
Van nieuwe trends naar gefundeerde interventies
Nederland is kampioen onderwijsvernieuwing. Volgens de Staat van het Onderwijs 2019 is het aantal vernieuwingen in het onderwijs de afgelopen twintig jaar enorm toegenomen. Deze vernieuwingen dragen echter niet per definitie bij aan beter onderwijs. Hoe keren we het tij naar bewezen effectieve interventies? En wat zijn essentiële ingrediënten voor om vanuit deze effectieve interventies een succesvol verandertraject te realiseren? Een blog door Tony van Dalen, directeur en senior onderwijsadviseur bij Expertis.
Zeven gouden tips voor effectieve schoolverbetering
Handelingswijzer voor schoolleiders
Scholen worstelen om de kwaliteit van het onderwijs en de onderwijsresultaten op niveau te houden. Als schoolleider bent u een (groot) deel van uw tijd bezig om ervoor te zorgen dat alles zo goed en kwaad als dat kan, doorgang vindt in de school. En ondertussen neemt u het voortouw bij het werken aan schoolverbetering. Maar waar te beginnen? Welke zaken verdienen prioriteit? Download hier de handelingswijzer met zeven gouden tips voor effectieve schoolverbetering.
Geslaagde conferentie ‘leesonderwijs als stevige basis’!
Op vrijdag 20 mei 2022 vond de conferentie ‘Leesonderwijs als stevige basis’ plaats. We kijken terug op een zeer geslaagde conferentie waarbij we elkaar eindelijk weer ‘live’ konden ontmoeten. Een kleine terugblik op deze mooie dag.
Van lerende leerling naar lerende school
Als leraar wil je dat de lessen die je geeft (vak)didactisch en pedagogisch goed in elkaar zitten, zodat de leerlingen in jouw klas zich optimaal ontwikkelen. Maar wat is dan precies een goede les?
Bassischool Het Baken zette de ontwerpcyclus van Lesson Study in om gezamenlijk leerlinggericht onderwijs te ontwerpen.
Afstemmen van instructie
Een van de moeilijkste aspecten van ons vak is het omgaan met verschillen. Sommige leerlingen pikken de leerstof moeiteloos op, terwijl andere er beduidend meer inspanning voor moeten leveren.
Marcel Schmeier, EDI-expert, legt uit wat deze onderlinge verschillen van jou als leraar vraagt en hoe je jouw lessen afstemt op wat leerlingen nodig hebben.
Inzet onderwijsassistenten: een gouden greep?
Een blik op de wetenschap: de inzet van onderwijsassistenten kan effectiever. Onderzoek laat zien dat de inzet van onderwijsassistenten regelmatig resulteert in slechtere leerresultaten. Hoe zorg je voor een onderbouwde én effectieve inzet van onderwijsassistenten? Michel Freriks, onderwijsadviseur bij Expertis, legt uit hoe de inzet van onderwijsassistenten wél een gouden greep kan vormen in het verbeteren van het onderwijs.
Expertis en researchED Nederland lanceren het programma ‘Regie in de school’
Ondanks dat een goed pedagogisch klimaat de belangrijkste voorwaarde voor leren is, blijkt uit onderzoek dat Nederlandse scholen zeer laat scoren op dit vlak. Daarom lanceert Expertis Onderwijsadviseurs samen met researchED Nederland het veelbelovende programma ‘Regie in de school’. Het populaire onderwijsboek ‘Regie in de klas’ door Tom Bennett – voormalig docent, gedragsdeskundige en oprichter van researchED – ligt hieraan ten grondslag.
Elke leerling een actieve lezer
Hoe kun je als leraar dieper tekstbegrip stimuleren? Een kwart van de 15-jarigen heeft problemen met basaal leesbegrip. Prof. dr. Paul van den Broek is mede-onderzoeker van het rapport ‘Sturen op begrip: Effectief Leesonderwijs in Nederland’. Wat betekenen de uitkomsten van dit recent verschenen rapport nu concreet voor de leraar die voor de klas staat? Deel 1 van 3 uit de interviewreeks.
‘Start al op jonge leeftijd met begrijpend luisteren’
Lezen om te leren én leren om te lezen. De rol van dieper (tekst)begrip in groep 1 t/m 3. Prof. dr. Paul van den Broek is mede-onderzoeker van het rapport ‘Sturen op begrip: Effectief Leesonderwijs in Nederland’. Wat betekenen de uitkomsten van dit recent verschenen rapport nu concreet voor de leraar die voor de klas staat? Een verdieping op het eerder verschenen interview met Van den Broek over hoe je als leraar dieper tekstbegrip kunt stimuleren in groep 1 tot en met 3.
Hoe kun je als docent in het voortgezet onderwijs het verdiepend tekstbegrip stimuleren?
Handelingstips voor vakdocenten en docenten Nederlands. Lezen met begrip is een opstapje voor allerlei zaken, waaronder ‘leren’. 25% van de 15-jarige leerlingen heeft kans om laaggeletterd te worden. Deze leerlingen hebben vooral moeite met dieper tekstbegrip. Prof. dr. Paul van den Broek behandelt in dit artikel het voortgezet onderwijs: ‘Hoe kun je als docent in het voortgezet onderwijs, of dit nu Nederlands of een zaakvak is, het dieper tekstbegrip optimaal stimuleren?’
De Staat van het Onderwijs 2022: Alle ballen op de basisvaardigheden
‘We willen rust en ruimte bieden aan het onderwijs en ons concentreren op verbetering van lezen, schrijven en rekenen en kennis van de democratie’, spraken de beide onderwijsministers bij de presentatie van het jaarverslag van de Onderwijsinspectie. Wat kunt u als schoolbestuurder met De Staat van het Onderwijs 2022?
Spelend leren: wetenschappelijke inzichten toepassen in de praktijk
Jonge kinderen hebben behoefte aan spelend leren. Over het algemeen leren kinderen meer van begeleid spel dan van onbegeleid spel. Hoe bied je als leerkracht van groep 1-2 begeleiding waarmee je actief leerprocessen ondersteunt en niet alleen het spel gaande houdt?
Door blokvoorbereiding een passend rekenaanbod voor elke leerling
‘Hoe krijg ik dat differentiëren nu voor elkaar in mijn klas?’ Deze vraag speelt bij veel leraren. Onderwijsadviseur Julia Vrolijk geeft in dit artikel vier praktische tips om je te helpen bij het voorbereiden van je volgende rekenblok.
Hoe vangen we gevluchte kinderen uit Oekraïne op in het Nederlandse onderwijs?
Vier onderwijsbestuurders delen hun visie, aanpak en dilemma’s. Hoe bieden we passend onderwijs aan deze Oekraïense kinderen? Een gesprek over samen optrekken, onzekerheden, de inzet van taalklassen en hulp uit onverwachte hoek.
Hoe datageletterd zijn uw leraren?
Van ingewikkelde statistische hoogstandjes naar een beproefde en duidelijke methode. Dr. Gert Gelderblom, directeur Expertis Onderwijsadviseurs, schreef er een blog over. “Snelle aannames over problemen in het onderwijs blijken nogal eens niet te kloppen. Een gedegen gebruik van data biedt hierin uitkomst. Hoe datageletterd zijn uw leraren?”
CPB-rapport: ‘sprake van kansenongelijkheid’
De doorstroomcijfers van scholen in het voortgezet onderwijs lopen sterk uiteen. Zo luidt een van de conclusies uit het onderzoeksrapport dat het Centraal Planbureau (CPB) in februari 2022 publiceerde. Het CPB bracht het stapelgedrag in de jaren 2004-2020 in kaart. Lees hier de belangrijkste conclusies.
20 mei 2022 | Conferentie ‘Leesonderwijs als stevige basis’
Op vrijdag 20 mei 2022 organiseert Expertis het congres ‘Leesonderwijs als stevige basis’. Hét taal/leesevent voor het primair onderwijs in 2022 met inspirerende lezingen en uitgebreide workshops. Zo word je bijgepraat over alles wat ertoe doet als het gaat om goed taal- en leesonderwijs. Lees hier meer informatie en meld je aan!
Sturen op begrip: effectief leesonderwijs in Nederland
Meer aandacht voor dieper tekstbegrip is de conclusie van de recent verschenen rapportage ‘Sturen op Begrip: Effectief Leesonderwijs in Nederland van de Universiteit Leiden. Dit is precies wat we bij Close Reading doen! We hebben de belangrijkste elementen uit de rapportage voor u samengevat. Wat is er nodig om de leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen te verbeteren?
Met Close Reading wordt begrijpend lezen wél leuk
Van het herkennen van signaalwoorden worden leerlingen geen betere lezers. Door de inhoud van de tekst centraal te zetten en die samen te doorgronden, wordt begrijpend lezen een stuk leuker. Close Reading is een methodiek waarmee je dat kunt doen. Leraar24 schreef hier een boeiend artikel over, inclusief praktijkvideo.
Hoe het Ichthus College de kracht van data inzette als sleutel tot beter onderwijs
Scholen beschikken over veel data uit onder andere leerlingvolgsystemen. Deze data kunnen een schat aan informatie opleveren, om daarmee duurzame onderwijsverbetering te realiseren. Het Ichthus College in Kampen heeft dit zelf ondervonden.
Vernieuwde handelingswijzer: onderwijs op afstand
Het jaar 2022 is nog maar net ingeluid en lijkt nu al een intensief onderwijsjaar te worden. Met de huidige quarantainemaatregelen staan scholen voor de uitdaging groepen met regelmaat onderwijs op afstand te geven. In deze handelingswijzer doen we enkele krachtige suggesties om het onderwijs zo goed mogelijk voortgang te laten vinden.
Hoe krijg je leesplezier terug in de klas?
Ruim veertig jaar lang is Dr. Kees Vernooy al bezig met de vraag hoe je het taal- en leesonderwijs beter maakt. Verbonden als wetenschappelijk adviseur aan Expertis Onderwijsadviseurs is hij een toonaangevende deskundige op dit gebied. Welke suggesties heeft hij om het leesplezier op school weer terug te brengen bij kinderen?
Kijktip: webinar effectief datagebruik
Benieuwd hoe data ingezet kan worden om onderwijs te verbeteren? In dit webinar van Didactief Online geeft Expertis professional leader prof. dr. Kim Schildkamp (Universiteit Twente) concrete tips voor PO en VO!
Expertis neemt Datateam Partners BV over
Met ingang van 9 december neemt Expertis Onderwijsadviseurs Datateam Partners BV over. De overname betekent een nieuwe stap in het duurzaam verbeteren van onderwijs en het creëren van gelijke kansen voor iedere leerling door middel van de kracht van data. Lees hier meer over de overname en de datateam® methode.
Hoe borg je een optimale inzet van NPO-middelen?
Er is extra geld beschikbaar vanuit het Nationaal Onderwijs Programma om leervertragingen als gevolg van de coronapandemie in te lopen. Maar hoe zorg je dat je dit geld slim inzet op een school? Dr. Kees Vernooy geeft helpende tips. ‘Inhalen leervertraging is meer dan recept uit een kookboek’, aldus Vernooy.
Wat is de sleutel tot effectief onderwijs?
Wat is de sleutel tot effectief onderwijs? Die sleutel is dichterbij dan je denkt, zegt Dr. Kees Vernooy, verbonden als wetenschappelijk adviseur aan Expertis. Een gesprek over vijf onmisbare elementen die iedere school zou moeten kennen. Lees hier het interview.
Close Reading – Inkijkje in de praktijk
Hoe ziet Close Reading er in de praktijk uit? Graag laten we leerkrachten aan het woord om ervaringen te delen en anderen te inspireren. Elise Dekker is leerkracht van groep 6 van de J.C. van der Walschool in Maarssen. Zij laat zien hoe zij Close Reading toepast in haar les. “Wat ik zo geweldig vind aan Close Reading is dat je perfect kunt aansluiten op wat er in je groep speelt.”
Webinarserie ‘Het lerende kind’
Dé experts op het gebied van leren delen hun inzichten. Hoe ga je om met verschillen in de les? Wat is goed begrijpend leesonderwijs? Hoe bouw je aan een stevige basis voor het jonge kind? En wat helpt je op weg naar goed klassenmanagement? De enthousiaste adviseurs van Expertis delen hun inzichten over deze – en veel andere – vragen in een reeks (gratis!) webinars in samenwerking met Noordhoff. Een samenwerking waar we trots op zijn!
Hoge werkdruk blijft pijnpunt in onderwijs
Hoe ziet de arbeidsmarkt in het primair onderwijs er in 2021 uit? De Arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2021 biedt interessante inzichten. Uit het rapport blijkt onder andere dat vier op de tien medewerkers in het primair onderwijs zich aan het einde van de werkdag leeg voelt. Werkdruk is een hardnekkig probleem, ondanks alle inspanning om die aan te pakken.
Close Reading inkijkje in de praktijk
Op basisschool de Prinseschool in Enschede wordt sinds drie jaar gewerkt met de aanpak Close Reading. Ze koppelen dit aan het thematisch onderwijs IPC (International Primary Curriculum). Leerkrachten Josje, Kirsten, Nathalie en Annemarijn staan in groep 5 en 6 en werken volgens de werkwijze van Close Reading. Zij vertellen over hun ervaring in de praktijk.
Directe Instructie zeer effectieve aanpak
Directe instructie blijkt sterke positieve effecten te hebben op de leerresultaten van leerlingen. Uit een grote hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek blijkt dat directe instructie een van de meest effectieve vormen van instructie is. Zowel binnen het primair onderwijs als voortgezet onderwijs is de effectiviteit van directe instructie aangetoond.
Rekenonderwijs op peil?
De rekenvaardigheid van basisschoolleerlingen is de afgelopen jaren licht toegenomen. Aan het einde van de basisschool behaalt 82% van de leerlingen het fundamentele niveau 1F. Toch zijn er ook zorgen, want slechts 33% van de leerlingen behaalt het hoger liggende streefniveau 1S. De rekenprestaties van de vaardigere leerlingen blijven achter bij dat wat van ze verwacht zou mogen worden.
Taal en W&T: win-win
Scholen gezocht die mee willen doen!
Taal en W&T, dat is een logische en potentieel krachtige combinatie. Leerlingen kunnen hun taalvaardigheid verbeteren door over W&T te praten, schrijven en lezen. Ze leren ook beter communiceren en redeneren over W&T-onderwerpen. Zo kan deze combinatie zorgen voor verhoogde leerresultaten voor beide vakken. De Universiteit Twente ontwikkelt een teamtraining geïntegreerd taal- en W&T-onderwijs. Samen met de Rolf groep verzorgt Expertis Onderwijsadviseurs de trainingen en de coaching.
Winnaar Onderwijsboek van het Jaar
Goud en Zilver voor Expertis Onderwijsadviseurs
Het boek Technisch lezen in een doorlopende lijn van leesexpert Marita Eskes is uitgeroepen tot Onderwijsboek van het Jaar 2020. Het boek Bordwerk en aantekeningen van Marcel Schmeier, EDI-expert, sleepte de tweede plaats in de wacht.
Breng meer focus aan in het werk van leraren!
Leraren in het basisonderwijs zijn kampioenen in administratie en komen onvoldoende toe aan de kern van hun vak: het ontwikkelen en geven van goed onderwijs. Te veel verantwoordelijkheden komen op de schouders van individuele leraren. Gevolg? Toenemende werkdruk en een minder aantrekkelijk beroep. En daardoor oplopende lerarentekorten. Dat kan anders! Het is tijd voor focus, aldus de Onderwijsraad.
Expertis ontzorgt volledig bij afnemen van schoolscan
Nationaal Programma Onderwijs
De brief die minister Slob onlangs naar de besturen en scholen stuurde heeft het nodige stof doen opwaaien. Want hoe krijg je dat wat gevraagd wordt allemaal klaargespeeld in dit korte tijdspad? Expertis Onderwijsadviseurs kan je volledig ontzorgen bij het afnemen van de schoolscan. Zo kun jij je blijven richten op de kern van jouw werk: goed onderwijs voor elke leerling!
HERDRUK - Integrale kindcentra, van visie naar uitvoeringspraktijk
Denk je als school, gemeente of kinderopvangorganisatie na over het opzetten van een integraal kindcentrum? Of zit je middenin het proces? Dan is de recent verschenen herdruk van het boek Integrale kindcentra - van visie tot uitvoeringspraktijk - bij uitgeverij Pica een aanrader.
Vernieuwde handelingswijzer: onderwijs op afstand
Het jaar 2022 is nog maar net ingeluid en lijkt nu al een intensief onderwijsjaar te worden. Met de huidige quarantainemaatregelen staan scholen voor de uitdaging groepen met regelmaat onderwijs op afstand te geven. In deze handelingswijzer doen we enkele krachtige suggesties om het onderwijs zo goed mogelijk voortgang te laten vinden.
Hoe online lesgeven effectiever kan
Online les geven is een noodgreep. Op basisschool de Kring in Driebergen maken ze van onderwijs op afstand zoveel mogelijk een deugd door te investeren in didactische vaardigheden. Schooldirecteur Edo Giel en Expertis onderwijsadviseur Simone Kessels vertellen over hun aanpak. ‘Hoe geef je goed les is een vraag die altijd relevant is; of er nu wel of geen lockdown is.’
Poëzieweek 2021 - Ideeën voor Close Reading
De Poëzieweek is van start gegaan. Een mooie kans om aan de slag te gaan met Close Reading en gedichten. We willen je graag wat ideeën meegeven bijvoorbeeld met onze blog over Roza Rozeur, ingenieur. En we zetten onze favoriete dichtbundels voor Close Reading op een rijtje. Laat je inspireren!
Rekenonderwijs in Nederland in de lift?
Eind 2020 werden de uitkomsten van TIMSS 2019 bekend. TIMSS is een internationaal onderzoek dat eens in de vier jaar onder andere de rekenresultaten van verschillende landen in kaart brengt. Het lijkt erop dat Nederlandse leerlingen beter zijn gaan rekenen. En dat is goed nieuws, aangezien er de afgelopen jaren veel zorgelijke signalen waren over het Nederlandse rekenonderwijs. Maar laten we eens wat beter kijken naar de onderzoeksresultaten van TIMMS. Is er echt reden voor een rekenfeestje?
Nieuw: Close Reading in de praktijk
Expertisadviseurs Dortie Mijs, Liz Bunte en Ebelien Nieman schreven drie praktijkboeken voor Close Reading. De uitgewerkte lessenseries laten goed zien hoe een les Close Reading wordt opgebouwd en welke beslissingen je als leraar kunt nemen. De boeken geven een duidelijk beeld hoe je Close Reading vorm kunt geven.
Boek van de maand bij Expertis
Er zijn zoveel mooie boeken om samen met uw klas te lezen, dat het soms wel eens lastig is om te kiezen. Om u te inspireren en het lezen op scholen te bevorderen, kiezen de taalleesexperts van Expertis iedere maand het boek van de maand. Dit boek is perfect voor Close Reading of de begrijpend leesles.
Training ‘Auditeren voor interne auditteams’
De Commissie Certificering van het Schoolleidersregister PO heeft de training ‘Auditeren voor interne auditteams’ van Expertis onderwijsadviseurs gecertificeerd. De certificeringscommissie is zeer te spreken over zowel de inhoud als het niveau van de training. De certificering door het Schoolleidersregister betekent dat u deze training kunt volgen in het kader van uw herregistratie. Wilt u zicht krijgen op de kwaliteit van het onderwijs op uw scholen? Wilt u zelf audits opzetten en weten waar u dan op moet letten? Dan is deze training voor u en uw organisatie bij uitstek geschikt.
Goed onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen
Nog steeds een brug te ver?
Ouders die uit wanhoop op zoek gaan naar beter onderwijs voor hun kinderen. Op zoek naar onderwijs dat aansluit op de onderwijsbehoeften van hun slimme kinderen. Eind oktober berichte de NOS en Nieuwsuur over schrijnende situaties van sterke leerlingen die geen passend aanbod kunnen krijgen op hun eigen school, en soms maandenlang thuis zitten.
Begrijpend lezen saai? Onzin!
Begrijpend lezen hoeft helemaal niet saai te zijn. Maar zorg dan wel dat de inhoud van de tekst centraal staat. Gebruik teksten die een relatie hebben met de stof die je in de groep behandelt. Deze en nog veel meer tips lees je in het interview dat onze adviseur Tony van Dalen heeft gegeven voor leraar.nl, de website van het Ministerie van OCW waarop actuele ontwikkelingen, ervaringen en goede voorbeelden worden gedeeld.
Gelijke kansen in het basisonderwijs
De Inspectie van het Onderwijs stelde het dit voorjaar ook al in haar jaarverslag: de kansenongelijkheid in het onderwijs is de afgelopen jaren toegenomen. Deskundigen verwachten dat dit de komende jaren door de coronacrisis verder zal toenemen. De wetenschappers dr. Sanne van Wetten en prof. dr. Inge de Wolf zochten voor Education Lab uit welke interventies in andere landen effectief gebleken zijn voor het bevorderen van gelijke kansen en het wegwerken van achterstanden bij leerlingen.