Boek van de maand januari 2023

De bijzondere beer

‘De bijzondere beer’ is een prentenboek, geschreven door Tjibbe Veldkamp en geïllustreerd door Marijke ten Cate. De titel zegt het al een beetje, het gaat over een bijzondere beer… of toch niet?

Beer wordt weggegooid door een man bij de fabriek. Hij zou niet goed genoeg zijn. Beer is het er niet mee eens, want hij is toch gewoon een knuffel? Een knuffel die iemand blij wil maken. Wanneer ben je dan wel goed genoeg? Daarom besluit Beer zelf op zoek te gaan naar iemand die wel een knuffel kan gebruiken.

De bijzondere beer is een prachtig verhaal over de liefde, anders zijn, er niet bij horen en toch durven opkomen voor jezelf. Dit boek is niet complex qua verhaallijn, maar de diepere laag over ‘goed genoeg zijn’, leent zich heel goed voor het geleidelijk afpellen van de betekenis van de tekst en maakt dit boek geschikt voor Close Reading.

 Het boek ‘De bijzondere beer’ heeft een duidelijke verhaallijn. Het is belangrijk dat leerlingen deze verhaallijn ook gaan inzien om zo in sessie drie bij de boodschap van de schrijver uit te kunnen komen. In sessie één kun je dit met de leerlingen achterhalen, door ze te laten tekenen wat er in het begin, het midden en het einde van het boek gebeurt of door prenten op de juiste volgorde te leggen. Sessie twee leent zich om het midden van het verhaal verder uit te diepen; wat doet en denkt Beer allemaal? Breng dit met de kinderen in kaart en maak het visueel. Om vervolgens in sessie drie te kijken naar de karaktereigenschappen van Beer en naar wat wij kunnen leren van beer. De laatste bladzijde van het verhaal luidt als volgt: ‘Zo kreeg de bijzondere beer Noor. En zo kreeg Noor een lieve, dappere, bijzondere, doodgewone beer’. Waarom wordt Beer bijzonder en toch ook doodgewoon genoemd? Wat kunnen wij leren van Beer? En is Noor ook bijzonder?

Brave hond! Stoute kat!

In deze ‘boek van de maand’ willen wij ook graag dit prachtige boek van Bette Westera en Mies van Hout in de ‘spotlight’ zetten, want wat is het prachtig geïllustreerd en wat een mooie teksten. Deze twee mensen, een topillustrator en een Gouden Griffelwinnaar, hebben samen iets heel moois gemaakt; een verzameling van 32 kinderversjes en prachtige dierenportretten. De versjes zijn op rijm en met veel humor geschreven. Centraal staan de eigenschappen van deze dieren, die ook nog eens tegenover elkaar worden gezet.

Op elke spread worden dieren gezet die op elkaar lijken, maar toch ook heel verschillend zijn. Zo wacht de spin bijvoorbeeld geduldig in zijn web op zijn prooi, terwijl de bromvlieg rusteloos door de kamer zoemt. En is de luiaard rustig (niet lui 😊), terwijl de mieren druk zijn en zelden niets doen. Met dit boek kan je heel goed over de karakters van de dieren praten.

Een zee van liefde

Pinguïn is onderweg naar het huis van zijn vriend Beer. Al die tijd zeulde hij een koffer, een lantaarn, en een groot geheim met zich mee. Toen hij zijn bootje eindelijk aanmeerde, wilde hij het liefst meteen terug naar huis.

Hij wist dat alles zou veranderen..

Zo begint dit fantastisch rijke prentenboek, geschreven door Pieter Gaudesaboos en prijswinnaar van zowel de Boon voor kinder- en jeugdliteratuur als de publieksprijs 2022. Het voelt alsof elke spatie, witregel, witbladzijde, woord en illustratie is gewogen, voor ze hun weg vonden naar het papier. Het prentenboek vertelt het verhaal van Pinguïn die de moed heeft verzameld om aan zijn vriend Beer te vertellen dat hij verliefd op hem is. Nadat hij zijn hart heeft uitgestort, moet Beer heel hard lachen. Verliefd? Hoe kan dat nou, ze zijn toch zo verschillend? Pinguïn besluit een tijdje bij Beer te blijven om te kijken of de liefde ook bij Beer zal ontstaan. Maar als er niets verandert, vertrekt hij weer naar zijn eigen huis. Dat doet Beer beseffen dat hij eenzaam is zonder Pinguïn en het gelukkigst als ze samen zijn. Een prentenboek dat ook heel goed in te zetten is in de midden- en bovenbouw. Laat je verrassen!

De prenten zijn per stuk kleine kunstwerken; kunnen de leerlingen in de eerste sessie de belangrijkste uitzoeken die het verhaal navertellen en kunnen zij hier een passend onderschrift bij bedenken? De tweede sessie leent zich heel goed op het bespreken van moeilijke woorden en voor het stellen van tekstgerichte vragen die zich richten op de details van de tekst. Bijvoorbeeld: waarom wilde Pinguïn aan het begin van het verhaal naar huis en kiest hij er toch voor om te blijven? Wat is liefde volgens Beer en volgens Pinguïn? Welke storm steekt weer op in Pinguïn als hij uit het raam kijkt? In de derde sessie kan je inzoomen op de emoties van Beer en Pinguïn. Je hebt ons vast al vaker gehoord over een gedragspatronengrafiek, maar laat de leerlingen bij dit boek de emoties van beide dieren hierin terugkomen en praat over de inzichten die hieruit ontstaan; waar ontstaat de wederzijdse liefde en wat maakt deze liefde steeds groter? Hoe laat de schrijver en illustrator dit terugkomen in de prenten? En welke betekenissen kan de titel eigenlijk hebben? Vind je deze wel of niet passend?