Er zijn zoveel mooie boeken en teksten bij allerlei thema’s die gebruikt kunnen worden voor Close Reading. Om je te tippen voor een nieuw verschenen boek of om een oude bekende nog eens in de spotlight te zetten, kiezen we iedere maand op onze site: het boek van de maand.
Boek van de maand juni
Deze maand staat het boek van de maand in het teken van de Olympische Spelen, waarbij voor elke bouw een bijpassende tekst gezocht is, waar een Close Reading lessenserie bij ontworpen is. En deze maand met een winactie, dus let goed op!
Winactie
We zouden het heel leuk vinden als jij ook een Close Reading lessenserie bij de Olympische Spelen ontwerpt en deze met ons deelt op Twitter. Uit elke bouw kiezen we de meest inspirerende lessenserie en geven wij een Close Reading praktijkboek cadeau aan de winnaars. Deel je lessenserie voor 7 juli a.s. Hierbij verklaren wij de Spelen voor geopend!
Onderbouw
We beginnen in de onderbouw met het boek ‘Igor Stippelkampioen’, van Guido van Genechten.
De stippelspelen is de allerbelangrijkste sportwedstrijd van de wereld voor gestippelde atleten. Igor heeft flink getraind dit jaar. Eindelijk gaat hij ook naar de Stippelspelen. Maar in welke sport zou zo’n piepkleine atleet uitblinken?
Nieuwsgierig geworden? Kijk dan gauw mee naar de lessenserie die we erbij ontworpen hebben.
Sessie 1
In deze eerste sessie achterhaal je met de leerlingen wie er in het boek voorkomen, waar het verhaal zich afspeelt en wat er gebeurt. Het voorlezen van de kaft van het boek, met name de afsluitende vraag, zal de kinderen al heel nieuwsgierig maken naar het verhaal. Na het lezen pak je de wie-wat-waar picto’s erbij en model je wie er in het boek voorkomen, wat er in de tekst gebeurt en waar het zich afspeelt. Zijn de leerlingen het met jou eens? Of vinden zij, op basis van het boek, dat er nog meer bij moet? Schrijf je antwoorden in een woordweb, zodat je samen met de leerlingen de volgende sessie nog even terug kan kijken. Ter afsluiting spelen de leerlingen mix en ruil met de kaartjes.
Sessie 2
In deze sessie blik je eerst terug op de vorige sessie en staan er drie tekstgerichte vragen centraal.
- Hoe werken de Stippelspelen?
- Hoe zorgen de sporters ervoor dat ze in topvorm zijn?
- We zien op de platen heel veel sporten.
Welke sporten zien we en waarom doet Igor deze sporten wel of niet?
Zullen we eens luisteren?
Bij de derde vraag maak je samen met de leerlingen een schema met drie kolommen: welke sport, wel en niet. Zo krijgen de leerlingen zicht op welke sporten er in het boek staan en waarom deze sporten wel en niet bij Igor passen. In deze sessie werk je ook aan het vergroten van de woordenschat. Denk aan woorden als ceremonie, sporten en huldiging. Maar ook training en push-up, hoogspringen en turnen.
Sessie 3
In deze sessie duik je nog wat dieper in de tekst, we gaan er eigenlijk boven staan. Want waarom past de rol van stuurman zo goed bij Igor? En welke bewijzen horen we hiervoor in de tekst? Daarnaast zegt de voorzitter: ‘meedoen is belangrijker dan winnen’. Wat bedoelt hij hiermee?
We weten dat meer teksten lezen over hetzelfde onderwerp de kennis opbouwt en vergroot van leerlingen. Ook zijn informatieve teksten heel belangrijk bij het opbouwen van kennis. Je kunt daarom heel goed nu een boek over de Olympische Spelen pakken en voorlezen. Als je beide teksten vergelijkt, welke elementen van de Olympische Spelen zie je dan in beide boeken terugkomen?
Dit boek is klein, het zijn niet voor niets de Stippelspelen, maar heeft veel waar je met de leerlingen naar kunt kijken. Zo komen er in het boek veel getallen en cijfers voor; gewichten, lengtes, tijden. Een prachtige kans om deze ook met de leerlingen te bespreken.
Middenbouw
In april stonden de boeken van Esther Walraven in het zonnetje en deze tekst komt ook uit één van haar boeken, namelijk ‘Waarom achtbanen te gek zijn’. De tekst waar we deze lessenserie voor gemaakt hebben is: ‘Waarom bewegen goed voor je is’.
Sessie 1
In deze sessie laat je de tekst zien, maar laat je de titel nog weg. Stel na het lezen de vragen: ‘Waar geeft deze tekst antwoord op?’ Elk stukje tekst geeft een reden waarvoor en waarom bewegen goed voor je is. Wat zou het tussenkopje boven elke alinea kunnen zijn? Model hoe je een kopje bepaalt, laat zien hoe een ervaren lezer dit aanpakt (ik). Laat leerlingen samen met jou op zoek gaan naar de andere tussenkopjes (wij). Vervolgens kunnen leerlingen in tweetallen zelf de titel bedenken (jullie). Het GRRIM-model, zoals hierboven beschreven en dat je misschien ook wel kent van EDI (ik – wij – jullie – jij) is een effectieve manier om geleidelijk de verantwoordelijkheid naar de leerlingen te verschuiven.
Sessie 2
Nu je weet waar de tekst over gaat en de leerlingen tussenkopjes hebben bedacht, kunnen zij per tussenkop opzoeken waarom bewegen goed voor je is en hoe dat wordt verteld in de tekst. Als we een schrijfopdracht geven, gebruiken we deze vaak als afsluitende opdracht. Maar het ondersteunt het begrip en het onder woorden brengen van het geleerde om het juist ook al tijdens de sessies te doen. Bij deze sessie past heel goed de volgende schrijfopdracht:
Schrijf een betoog waarin je vertelt hoe de dagindeling op school er uit zou moeten zien qua verhouding bewegen – stilzitten en onderbouw deze met argumenten uit de tekst.
Sessie 3
We zijn alweer aangekomen bij de laatste sessie die we bij deze tekst hebben ontworpen. In deze sessie kijken we naar de schrijfwijze van de schrijfster en wat voor invloed dat op de lezer heeft. Vragen die je daarbij kan stellen, zijn….
- Waarom vertelt de schrijfster dat je tegen de juf of meester moet zeggen dat je beter buiten kunt spelen als je heel hard moet werken?
- Waarom heeft de schrijfster deze tekst geschreven?
- De schrijfster zegt steeds ‘je’. Waarom zou ze dat doen en wat voor invloed heeft dat op jou?
- Waaraan kan je merken dat de schrijfster deze tekst voor kinderen heeft geschreven?
Bovenbouw
Voor de bovenbouw hebben we een lessenserie gekozen uit ‘Close Reading in de praktijk voor de bovenbouw’, het gedicht wat héérlijk is om voor te dragen, namelijk ‘this varkentje’ van Edward van de Vendel. Uit de prachtige dichtbundel ‘ik juich voor jou’, waarin allerlei gedichten over sport te vinden zijn.
Sessie 1
In deze sessie gaan leerlingen na het lezen van het gedicht en na het bespreken over wie het gedicht gaat en waar het over gaat, deze opdelen in strofen en uitleggen waarom zij voor deze verdeling kiezen.
Sessie 2
In deze sessie gaan de leerlingen het rijmschema achterhalen. Vergeet niet ook hier het GRRIM-model in te zetten. Wat valt de leerlingen op aan het rijmschema en wat onderbreekt deze? Hierna gaan de leerlingen de Engelse woorden uit het gedicht opzoeken en achterhalen wat de betekenis is.
Sessie 3
In deze sessie gaan de leerlingen in groepjes van maximaal 4 leerlingen op zoek naar de boodschap van het gedicht; wat wil de schrijver ons meegeven, wat niet letterlijk in de tekst staat? Iets met een kontje laten zien, misschien?! Laat ze ook de koppeling maken met hun eigen leven. Laat ze schrijven, tekenen of praten wanneer zij net zoals this varkentje willen zijn. In sessie 2 zijn de leerlingen in de Engelse woorden gedoken. Waarom zou de schrijver hier eigenlijk voor hebben gekozen? Om ze ook de fijngevoeligheid, het ritme en de nuances van taal te laten ervaren is het een mooie kans om de leerlingen het gedicht geheel in het Nederlands te laten schrijven. Zodat ze kunnen zien wat dat doet met het gedicht. En dat ze ervaren dat een schrijver heel bewust nadenkt over de woorden die hij gebruikt, dat die niet zomaar te vervangen zijn.
Dit gedicht leent zich prachtig om ook in te zetten voor het onderhouden en uitbreiden van het lezen met expressie. Laat de leerlingen oefenen met het voorlezen op toon. Welk ritme zit in het gedicht en kunnen ze dat ritme ook laten horen? En wie weet lukt het na een week wel om het gedicht helemaal uit het hoofd en op toon voor te dragen!
Doe mee en win!
Heel veel plezier met het geven van deze lessenseries in jouw groep! Vergeet je niet jouw zelf ontworpen les, eventueel met foto’s, te delen voor 7 juli? Dit doe je door op Twitter jouw les te delen en daar @Expertisadvies en @Kaario1 bij te benoemen. En wie weet kunnen we jou wel tijdens de slotplechtigheid een prachtig praktijkboek overhandigen…
Meer informatie
Enthousiast geworden en wil je meer weten over Close Reading? Neem dan contact op met Karin Versloot of Marieke van Logchem. Of neem een kijkje in de onlangs verschenen praktijkboeken van Close Reading, verkrijgbaar via Uitgeverij Pica.
In juli en augustus is er geen boek van de maand verkiezing, vanwege de vakantie. In september is deze rubriek terug en blikken we vooruit op de Kinderboekenweek.
Benieuwd naar onze boeken van de maand?
Er zijn zoveel mooie boeken en teksten bij allerlei thema’s die gebruikt kunnen worden voor Close Reading. Om je te tippen voor een nieuw verschenen boek of om een oude bekende nog eens in de spotlight te zetten, kiezen we iedere maand op onze site: het boek van de maand. Hier zie je welke boeken deze titel allemaal hebben gekregen!