Breng poëzie bij kinderen met stripgedichten
Close Reading lessenserie – Eén van de mooiste en grappigste manieren om poëzie bij leerlingen te brengen, is door gebruik te maken van stripgedichten. Edward van de Vendel, heeft samen met illustrator Floor de Goede, een aantal bundels met stripgedichten uitgebracht. Op een humoristische manier, worden normale onderwerpen ineens heel bijzonder gemaakt. Het kan gaan over chips aan je vingers, muggenoorlog of een slechte voetballer, kijk bijvoorbeeld maar eens naar dit filmpje op YouTube.
Om een indruk te geven van hoe je stripgedichten kunt inzetten voor Close Reading nemen we je mee in één van onze favorieten, namelijk ‘vakantiehondje’. De tekst gaat over twee kinderen die samen met hun vader op vakantie gaan en daar een fantastische tijd beleven met een vakantiehond. Totdat ze abrupt naar huis gaan, zonder afscheid te kunnen nemen. Vanaf dat moment worden snode plannen gesmeed om terug te gaan naar de hond. Dit stripgedicht komt uit het boek ‘Draken met Stekkers’ van Edward van de Vendel & Floor de Goede.
Boek van de maand
Close Reading is een wetenschappelijk onderbouwde aanpak, die leerlingen helpt om de (diepere) betekenis van een tekst daadwerkelijk te doorgronden. In deze rubriek 'Boek van de maand' vind je elke maand tips voor boeken, verhalen of gedichten die zich heel goed lenen voor Close Reading. Vaak krijg je er ook compleet uitgewerkte lessenseries bij. Laat je inspireren!
Close Reading sessie 1
Leesdoel:
- Ik kan het verhaal navertellen; wat gebeurde er in het begin, het midden en aan het einde?
Eerst lezen de leerlingen, samen met jou het gedicht. Hierbij maken ze de volgende aantekeningen:
! dit valt op/ is belangrijk
? hier heb ik een vraag over
O een rondje om een onbekend woord
Pas nadat ze in hun team de aantekeningen hebben besproken, vraag je deze klassikaal terug. Daarna vraag je de leerlingen wat voor soort tekst dit is. ‘Een strip, juf’. ‘Een vakantieverhaal’. ‘Een gedicht’. Het zijn…stripgedichten.
Het lesdoel is dat de leerlingen het verhaal na kunnen vertellen. Ze verdelen de tekst vervolgens in drie delen; begin – midden – eind en schrijven per deel enkele steekwoorden op. Vervolgens gaan ze deze aan een medeleerling vertellen en samen bespreken ze ook de overeenkomsten- en verschillen tussen beide verdelingen.
Close Reading sessie 2
Leesdoel:
- Ik kan uitleggen waarom de schrijver de woorden goud en brons gebruikt.
- Ik kan uitleggen wat de schrijver bedoelt met de zin ‘we ontfouten onze fout’.
Als de leerlingen weten wie de hoofd- en bijpersonen zijn in dit verhaal, dan kunnen zij heel goed uitleggen waarom de kinderen in het verhaal het woord goud gebruiken. ‘Als je goud wint op een sportwedstrijd, dan ben je nummer 1, dus blijkbaar staat de hond op nummer 1’. En waarom de vader het woord brons gebruikt. ‘Brons wordt gebruikt voor nummer 3, dus de kinderen staan op plaats 1 en 2 en de hond pas op plaats 3’ of ‘Hiermee geeft de schrijver aan dat de vader de hond helemaal niet zo belangrijk vindt’.
Bij het tweede lesdoel past de tekstgerichte vraag: ‘wat bedoelt de schrijver met de zin ‘we ontfouten onze fout’? Dit is een vraag die je eigenlijk ook in sessie 3 zou kunnen stellen. Bij Close Reading is er een opbouw gemaakt waarin je in drie sessies tot steeds dieper tekstbegrip komt. Omdat jij als leerkracht zelf de lessenseries ontwerpt, creëer je ruimte om daar eigen keuzes in te maken, om zo, passend bij de tekst, het tekstbegrip te verdiepen.
Close Reading sessie 3
Leesdoel:
- Ik kan vertellen hoe de schrijver en illustrator de woorden, tekeningen en vormgeving gebruikt om de emoties in dit stripgedicht te laten zien.
We gaan speuren in de tekst, de afbeeldingen en de vormgeving. ‘Hé, ik zie daar een gescheurde bladzijde, ik lees de woorden verliefd aan de ene kant en verscheurd aan de andere kant. De linkerpagina is vrolijk qua kleurgebruik, daar hebben ze het over hun leuke tijd en de rechterpagina, waar ze afscheid hebben moeten nemen, is helemaal donker’.
Close Reading sessie 4
Leesdoel:
- Ik kan een vervolg op het stripgedicht schrijven, waarin ik via woorden, tekeningen en vormgeving emoties laat zien.
Soms leent een tekst zich ervoor om er nog een vervolgopdracht aan te koppelen, zoals iets schrijven, een debat voeren of het uitvoeren van een creatieve opdracht. Dit stripgedicht heeft ook die mogelijkheid.
Het verhaal eindigt met de twee kinderen die stiekem een vliegticket kopen om terug te gaan naar de hond. Kunnen de leerlingen nu zelf het vervolg gieten in een stripgedicht? Waarbij de emoties terug te zien zijn in de woorden, tekeningen en vormgeving?
‘Draken met Stekkers’ is een musthave voor elke leraar die poëzie op een grappige, toegankelijke manier bij de leerlingen wil brengen. En let op: er zijn er nog meer!
Meer informatie
Enthousiast geworden en wil je meer weten over Close Reading? Neem dan contact op met Marieke van Logchem of Liz Bunte. Of neem een kijkje op de themapagina over Close Reading.
Meer uitgewerkte praktijkvoorbeelden zijn te vinden in de boeken Close Reading in de praktijk, verkrijgbaar via uitgeverij Pica.
Benieuwd naar onze boeken van de maand?
Er zijn zoveel mooie boeken en teksten bij allerlei thema’s die gebruikt kunnen worden voor Close Reading. Om je te tippen voor een nieuw verschenen boek of om een oude bekende nog eens in de spotlight te zetten, kiezen we iedere maand op onze site: het boek van de maand. Hier zie je welke boeken deze titel allemaal hebben gekregen!