Arabische Sprookjes
Close Reading-lessenserie
Deze maand zetten we een boek voor de midden- en bovenbouw in de spotlights: Arabische Sprookjes. Het boek is geschreven door Rodaan Al Galidi.
In het boek staan twintig mooie sprookjes en fabels uit het Midden Oosten. Rodaan Al Galidi noemt zichzelf in zijn voorwoord ‘de sprookjesverzamelaar’. Hij is op zoek gegaan naar de mooiste sprookjes uit zijn kindertijd, de literatuur en de geschiedenis en heeft ze in zijn eigen stijl herschreven. Het voorwoord is al de moeite waard om te lezen. Rodaan vertelt: ‘Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.’ (…). Een sprookje dat van Nederland naar Irak reist, of naar Suriname, verandert. Het wordt een Irakees of Surinaams sprookje, want sprookjes geloven niet in grenzen of landen of talen of identiteit of cultuur. Sprookjes zijn van iedereen en voor iedereen’. Je zult dus zeker verhalen herkennen, ook al worden er andere namen gebruikt of speelt het verhaal zich af op andere plekken. Kan je jouw nieuwsgierigheid niet langer bedwingen, lees dan vast het voorwoord.
Boek van de maand
Close Reading is een wetenschappelijk onderbouwde aanpak, die leerlingen helpt om de (diepere) betekenis van een tekst daadwerkelijk te doorgronden. In deze rubriek 'Boek van de maand' vind je elke maand tips voor boeken, verhalen of gedichten die zich heel goed lenen voor Close Reading. Vaak krijg je er ook compleet uitgewerkte lessenseries bij. Laat je inspireren!
Het boek is prachtig vormgegeven door de voorkant en de illustraties. Deze heeft Geertje Aalders met de hand uitgeknipt. In dit filmpje kan je haar aan het werk zien:
Hieronder volgt een voorbeeld van een Close Reading lessenserie bij het sprookje ‘de mier en de kakkerlak’.
Mier werkt heel hard om er voor te zorgen dat ze goed de winter doorkomt. Haar buurman echter, de Kakkerlak, houdt niet van werken, maar van muziek. Maar dan komt de winter… Mier zit lekker warm in haar huisje en heeft voldoende eten, maar helaas is dat voor de Kakkerlak niet zo. Hij klopt aan bij zijn buurvrouw en zij geeft hem vanaf dat moment elke avond eten. En buurman Kakkerlak? Die zorgde ondertussen voor de muziek. Zo komen ze samen de barre winter door. Tenslotte vraagt Mier of hij de volgende winter weer wil komen, want op deze manier heeft ze nauwelijks gemerkt dat het winter was.
Ga je de lessenserie inzetten? Deel het op social media via @Expertis Onderwijsadviseurs (LinkedIn en Facebook) of @Expertisadvies (Twitter)
Arabische Sprookjes
Close Reading sessie 1
Leesdoel:
- Ik kan vertellen welke verhaalstappen er in het verhaal zitten.
De verhaalstappen in een verhaal zijn het verhaalbegin (waarin de hoofdpersonen worden geïntroduceerd en we ook een beeld krijgen van waar het verhaal zich afspeelt), het probleem dat ontstaat, waarna deze zich ontwikkelt tot een climax, om ten slotte tot een einde te komen.
Leerlingen kunnen de verhaalstappen goed uit het verhaal halen door de chronologische vertelling. Maar let op: het probleem van het verhaal, kan wat lastig zijn! Je kunt het verhaalbegin goed modelen en het probleem samen met de leerlingen zoeken. Vervolgens kunnen ze de andere verhaalstappen in een tweetal zoeken. Door ook nog een wandel en wissel uit in te zetten, kunnen tweetallen hun verhaalstappen met andere tweetallen vergelijken.
Close Reading sessie 2
Leesdoel:
- Ik kan vertellen wat Mier en Kakkerlak gedurende het jaar doen.
In de tweede sessie gaan de leerlingen aan de slag met de vier seizoenen. Ze kunnen een schema invullen waarin ze per seizoen aangeven wat de beide dieren doen. Dit is een goede voorbereiding op het bespreken van de bedoeling van de fabel in de derde sessie. Ook hier kan je door modelen laten zien hoe je de informatie over wat Mier doet in bijvoorbeeld de lente opzoekt in de tekst en het vervolgens noteert in het schema. Als de leerlingen na de wij-fase begrepen hebben hoe ze het schema verder kunnen invullen, gaan ze in tweetallen verder. Zet de tekst op het bord tijdens de ik- en de wij-fase, maar ook tijdens de nabespreking, zodat leerlingen goed kunnen meekijken en hun eigen aantekeningen kunnen vergelijken.
Close Reading sessie 3
Leesdoel:
- Ik kan vertellen wat Mier en Kakkerlak hebben geleerd en wat de schrijver mij wil leren met deze fabel.
Fabels lenen zich bij uitstek om in de derde sessie met leerlingen te bespreken wat de schrijver ons nu wil leren door dit verhaal te vertellen. Mier heeft geleerd dat alleen werken ook niet alles is. Door muziek vliegt een koude periode als de winter voorbij. Kakkerlak heeft geleerd dat het toch wel handig is om in de lente en de zomer te werken om de barre winter door te komen. Elkaar helpen vanuit je eigen talenten, zorgt voor een goed gevoel en levert ook nog wat op. Mier en Kakkerlak hebben elkaar de winter doorgeholpen met ieder hun eigen talent.
Close Reading sessie 4:
Een idee voor de vierde sessie zou kunnen zijn dat leerlingen een vervolg schrijven op het verhaal. Hoe zal Kakkerlak zich volgend jaar gedragen? Heeft hij er van geleerd of toch niet?
Tips
Het thema van deze fabel is ook in prentenboeken al vaker gebruikt. Zo kan je met deze opzet van deze lessenserie ook in de onderbouw aan de slag.
Denk bijvoorbeeld aan:
Frederick van Leo Lionni of Gekke Buren van Ingrid en Dieter Schubert
Ga je de lessenserie inzetten? Deel het op social media via @Expertis Onderwijsadviseurs (LinkedIn en Facebook) of @Expertisadvies (Twitter)
Frederick
Gekke buren
Meer informatie
Enthousiast geworden en wil je meer weten over Close Reading? Neem dan contact op met Marieke van Logchem of Liz Bunte. Of neem een kijkje op de themapagina over Close Reading.
Meer uitgewerkte praktijkvoorbeelden zijn te vinden in de boeken Close Reading in de praktijk, verkrijgbaar via uitgeverij Pica.
Benieuwd naar onze boeken van de maand?
Er zijn zoveel mooie boeken en teksten bij allerlei thema’s die gebruikt kunnen worden voor Close Reading. Om je te tippen voor een nieuw verschenen boek of om een oude bekende nog eens in de spotlight te zetten, kiezen we iedere maand op onze site: het boek van de maand. Hier zie je welke boeken deze titel allemaal hebben gekregen!