Omgaan met diversiteit in groep 1 en 2
Jonge kind – Leestips van de maand december 2024
In alle groepen zitten heel diverse leerlingen. Denk bijvoorbeeld aan leerlingen met een migratieachtergrond, een lichamelijke beperking, verschillende huidskleuren en verschillende thuissituaties. Toch zien we in het speelgoed, de boeken of de inrichting van de klas vaak weinig van deze diversiteit terug. De poppen zijn meestal wit, de kleur van het ‘huidpotlood’ is altijd zalmroze en er zijn weinig tot geen boeken met hoofdpersonen met een beperking of een andere gezinssamenstelling dan de traditionele. Daar komt nog bij dat veel mensen denken dat jonge kinderen geen besef hebben van verschil in huidskleur. Dit is echter een (hardnekkige) mythe (Katz & Koflin, 1997)! Hoe zorg je ervoor dat alle kinderen zich gezien voelen in jouw groep en zo een evenwichtig en positief zelfbeeld kunnen ontwikkelen? In deze leestips lees je daar meer over.Door: Kyra Laarveld-Wolbers, jongekindspecialist
“Dieper graven – verder springen – blijvend resultaat. Samen gaan we voor een stevige basis in de vroege kinderjaren.”
Leestips van de maand
Iedere maand delen we een handig overzicht met leestips over alles wat ertoe doet op het gebied van het jonge kind. Onze selectie artikelen uit vakbladen, blogs en andere kanalen biedt een schat aan kennis en inspiratie voor een stevige, onderbouwde basis voor het jonge kind!
-
Zelfbeeld vormen
Kinderen vormen hun zelfbeeld aan de hand van interacties, rolmodellen, verhalen en beelden om hen heen. Hoe draag je bij aan een positief zelfbeeld? Herkenbaarheid is een belangrijke sleutel; doordat kinderen iets van zichzelf of uit hun eigen leefwereld herkennen in de inrichting, activiteiten, voorleesboekjes en bij rolmodellen, kunnen ze een positief en evenwichtig zelfbeeld ontwikkelen (Eijsenring, 2009; Van Keulen & Singer, 2013). In het artikel ‘Zelfbeeld vormen’ uit HJK lees je er meer over. Inclusief acht tips voor in je eigen praktijk.
-
Leyla heeft hetzelfde haar als ik
Als we willen dat elk kind van jongs af aan een sterk en positief zelfbeeld en een open en respectvol wereldbeeld ontwikkelt, is het cruciaal om al vanaf de kleuterleeftijd aandacht te besteden aan thema’s als identiteit, diversiteit en rechtvaardigheid. Verhalen van klas- of handpoppen (ook wel persona dolls genoemd), kunnen daarbij helpen (Brown, 2017; Al-Jubeh & Vitsou, 2021). In het blog ‘Leyla heeft hetzelfde haar als ik’ op de website Early Years lees je hoe je klaspoppen effectief kunt inzetten. Met veel praktijkvoorbeelden en tips.
-
Culturele sensitiviteit als sleutel voor pedagogisch partnerschap
Een goede relatie tussen ouders en pedagogisch professionals bevordert de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van kinderen (Minke et al., 2014). Uit onderzoeken van de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang blijkt dan ook dat het pedagogisch klimaat kwalitatief beter is in organisaties die investeren in oudercontact en -ondersteuning, (Slot et al., 2018). Nu de diversiteit onder gezinnen toeneemt, wordt het belang van een sterk pedagogisch partnerschap alleen maar groter. Lees er meer over in het blog ‘Culturele sensitiviteit als sleutel voor pedagogisch partnerschap’ op Early Years. De schrijver sluit het blog af met vijf tips voor meer cultuursensitieve pedagogische praktijken.
-
Kaartenset ‘Wij zijn samen verschillend’
Uit het praktijkonderzoek Diversiteit en Verbinding van Elly Singer en Anke van Keulen – dat in 2020 en 2021 in samenwerking met drie kinderopvangorganisaties plaatsvond – komt naar voren dat drie aandachtspunten cruciaal zijn om goed om te gaan met diversiteit in de klas: - bewustwording;
- respectvol gedrag stimuleren;
- reflectie op gang brengen.
-
Culturele diversiteit in de kleuterklas
Al op jonge leeftijd maken kinderen onderscheid in huidskleur (Katz & Koflin, 1997). Ook ontwikkelen ze al vroeg sociale voorkeuren en ontstaan er vooroordelen gebaseerd op ras (Universiteit van Nederland, 2017). Hoe kun je hier als leraar in de kleuterklas op een juiste manier mee omgaan? In het artikel ‘Culturele diversiteit in de kleuterklas’ uit HJK lees je er meer over. Aan het eind van het artikel staan vier adviezen voor in de praktijk.
Meer informatie
De artikelen zijn voor jou geselecteerd door Kyra Laarveld-Wolbers, jongekindexpert en onderwijsadviseur bij Expertis. In de vroege levensjaren wordt het fundament gelegd voor de verdere ontwikkeling en schoolloopbaan van kinderen. Als onderwijsadviseur begeleidt Kyra met veel enthousiasme directie en teams binnen basisscholen om daar een belangrijke en effectieve bijdrage aan te leveren. Neem contact op met Kyra:
- via 06 – 15 18 68 64
- of via kyra.laarveld@expertis.nl.
Meer weten?
Literatuur
- Al-Jubeh, D., & Vitsou, M. (2021). Empowering refugee children with the use of Persona Doll. International Journal of Progressive Education, 17(2), 210-227.
- Brown, B. (2017). Equality inclusion and the Persona Doll approach. Young Children’s Play and Creativity, 165-173. Routledge.
- Eijsenring, C. (2009). Allemaal stralende gezichten. Intercultureel werken met Tam Tam. Wereld Van Het Jonge Kind, 37(1), 14-16.
- Katz, P.A., & Kofkin, J.A. (1997). Race, gender and young children. In S.S. Luthar & J.A. Burack (Eds.), Developmental psychopathology: Perspectives on adjustment, risk, and disorder (51-74). Cambridge University Press.
- Universiteit van Nederland. (2017, 17 januari). Ras/Racisme: Letten kinderen op iemands huidskleur of zijn ze “kleurenblind”? [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 26 november 2024, van https://youtu.be/xGLa-qnLmVA
- Minke, K., Sheridan, S., Kim, E., Ryoo J. H., Koziol, N. (2014). Congruence in parent-teacher relationships: The role of shared perceptions. The Elementary School Journal, 114(4), 527-546.
- Slot, P., Jepma, IJ., Muller, P., Romijn, B., Bekkering, C., & Leseman, P. (2018). Kwaliteit van de Nederlandse kinderdagopvang, peuteropvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang: Gecombineerde metingen 2017-2018. Sardes.
- Van Keulen, A., & Singer, E. (2013). Ieder kind een eigen verhaal. Samen verschillend in kindercentra. Reed Business Education, 25-28.