Meertaligheid in groep 1 en 2 (en 3)

Jonge kind – Leestips van de maand september 2025

Veel scholen krijgen te maken met kinderen die thuis een andere taal spreken dan Nederlands. Voor jonge meertalige kinderen zijn meestal nog geen speciale voorzieningen, zoals een taalklas, nieuwkomersklas of schakelklas. Kinderen tot zes jaar stromen meestal in een reguliere groep in (Wierdsma & Vaessen, 2024). Voor leraren kan dat een uitdaging zijn: hoe help je hen om het Nederlands te leren en optimale kansen te geven?

Hoewel veel leraren hier handvatten voor zoeken, is er geen standaardmethode of één techniek om de taalontwikkeling van meertalige kinderen te stimuleren. De taalontwikkeling hangt samen met het karakter van de leeromgeving en met de interacties in de klas. Een krachtige, taakgerichte leeromgeving maakt het verschil: er moet sprake zijn van een veilig en positief klimaat, van betekenisvolle en functionele taken en van ondersteuning door productieve interactie (Kennisrotonde, 2018). De Onderwijsraad adviseert bovendien om de thuistaal actief in te zetten, omdat dit kinderen ondersteunt bij het leren van het Nederlands en hun betrokkenheid bij school vergroot (Onderwijsraad, 2025).

In deze leestips lees je meer over het onderwijs aan meertalige jonge kinderen.

“Dieper graven – verder springen – blijvend resultaat. Samen gaan we voor een stevige basis in de vroege kinderjaren.”

Inzichten over meertaligheid in het primair onderwijs

Voordat we onze leestips over het jonge kind geven, delen we eerst enkele belangrijke, algemene inzichten over meertaligheid in het primair onderwijs.

• Handvatten voor onderwijs aan nieuwkomers

  In een interview geeft onze collega Lucca Visser tips hoe je kunt omgaan met de instroom van nieuwkomers op school. Waar moet je als leraar rekening mee houden als deze kinderen in je klas komen? Hoe krijg je zicht op hun ontwikkeling? En hoe stimuleer je deze? Lees het interview

• Hoe geef je meertaligheid de ruimte in je school?

  Lange tijd was de dominante opvatting om alleen Nederlands aan te bieden op school. In deze podcast houdt Lidy Peters een bijzonder pleidooi: in plaats van alleen maar Nederlands aan te bieden onderbouwt ze dat er juist meer ruimte ontstaat om te leren als leerlingen hun eigen thuistaal mogen gebruiken. Wat betekent dit voor een schoolteam? En wat vraagt het van leerlingen om onderwijs te volgen in een taal die zij niet (volledig) beheersen? Bekijk en beluister de Tjipcast met Lidy Peters.

• Verkenning meertaligheid in het onderwijs

  Op deze pagina van Onderwijskennis (NRO) vind je een theoretische en praktische verkenning van meertaligheid in het onderwijs, waarbij meertaligheid niet als een belemmering maar als een verrijking en instrument voor cognitieve, sociale en identiteitsontwikkeling wordt gepresenteerd. Je vindt er onder meer inzichten over de voordelen voor leerlingen, mythes die worden ontkracht en concrete werkvormen om meertaligheid effectief in de klas te integreren.

• Nieuwkomerskleuters in jouw groep?

  Deel 1: een veilige start voor de nieuwkomerskleuter
  De overstap van thuis naar school is groot, vooral voor kleuters die nog nooit een peutergroep of -school hebben bezocht. Sommige kinderen vinden het spannend en leuk, andere raken overweldigd. Als een kleuter zich veilig voelt, kan hij of zij zich ontwikkelen. Hoe zorg je er als leraar voor dat de nieuwkomerkleuter zich veilig voelt bij jou in de klas?

• Aan de slag met absolute beginners

  Pedagogisch medewerkers en leraren hebben regelmatig te maken met peuters en kleuters die nog geen Nederlands spreken. Deze kinderen spreken thuis bijvoorbeeld een andere taal, of kinderen wonen pas net in Nederland. Voor deze ‘absolute beginners’ is het noodzakelijk om zo snel mogelijk de eerste duizend basiswoorden in het Nederlands te leren. Pedagogisch medewerkers en leraren kunnen hen hierbij helpen.

• Moedertaal is de beste taal!

  Het goed beheersen van de moedertaal is dé basis voor het leren van een nieuwe taal, zoals het Nederlands. Daarnaast is het heel belangrijk dat kinderen voldoende andere taalcontacten van hoge kwaliteit in het Nederlands hebben. In deze blog krijg je verschillende tips hoe je om kunt gaan met meertalige kinderen in je klas en hun ouders.

• Weinig taal, toch in gesprek

  Om laagtaalvaardige peuters en kleuters optimale kansen te bieden, is het belangrijk om zo veel mogelijk krachtige middelen tegelijk in te zetten. Denk hierbij aan spel, rijke leeromgevingen, meespelen als speelmaatje en het erkennen van de thuistaal. Je sluit hiermee aan bij de interesse van kinderen, je verlaagt de drempel en bevordert actief taalgebruik. In dit artikel lees je meer over de tien gespreksingrediënten.

• Wat zijn effectieve manieren om NT2-leerlingen in groep 1-2 een correcte uitspraak van het Nederlands aan te leren?

  NT2-leerlingen kunnen bij de start van de basisschool moeite hebben met de uitspraak van Nederlandse klanken. Er lijkt echter geen specifieke of extra instructie of oefening nodig te zijn om de correcte uitspraak van het Nederlands aan te leren. Uitspraakfouten bij jonge kinderen verdwijnen in de loop van de tijd vanzelf, naarmate ze meer zijn blootgesteld aan de Nederlandse taal.

• Wat zijn de voor- en nadelen wanneer jonge leerlingen gelijktijdig in twee talen leren lezen en schrijven? Hoe kan dit zo effectief mogelijk plaatsvinden?

  Leerlingen in groep 3 kunnen het goed aan om gelijktijdig in twee talen te leren lezen en schrijven. Het kan zelfs sneller gaan dan wanneer ze beide talen na elkaar leren. Dat geldt vooral voor talen die qua klank en alfabet op elkaar lijken.

Eerdere leestips

In juni 2025 stond taalonderwijs in groep 1 en 2 centraal en in september 2024 stond de kracht van voorlezen centraal. Deze eerdere leestips zijn een mooie aanvulling op de leestips van deze maand.

Bronnen:

• Kennisrotonde (2018, 17 december). Wat is een effectieve methode om bij kinderen die Nederlands als tweede taal spreken (NT2) de taalontwikkeling te stimuleren (woordenschat, zinsbouw, uitspraak)? Kennisrotonde.
• Onderwijsraad. (2025, 4 september). Talige diversiteit benutten. https://www.onderwijsraad.nl/documenten/2025/09/04/talige-diversiteit-benutten
• Wierdsma, I. & Vaessen, K. (2024). Aan de slag met absolute beginners. Sardes. https://sardes.nl/publicatie/aan-de-slag-met-absolute-beginners/