‘De winter komt! Het verhaal van de seizoenen’
Close Reading-lessenserie
Sommige boeken zijn prachtig om voor te lezen, weer andere zijn heel geschikt om interactief voor te lezen én soms kom je een pareltje tegen. Een boek waarin heel veel kennis wordt gedeeld, waar wordt gespeeld met taal en waar je van alles tussen de regels door kunt lezen. Een boek waar je bij elke keer lezen weer iets nieuws leert of ontdekt. En laat dat nou nét de boeken zijn die geschikt zijn voor Close Reading; een aanpak die je toepast op rijke teksten. Deze maand staat daarom voor de onderbouw ‘De winter komt! Het verhaal van de seizoenen’ van Jan Thornhill centraal. We hebben een mooie lessenserie gemaakt.
Ga je de lessenserie gebruiken? Deel het op social media via @Expertis Onderwijsadviseurs (LinkedIn en Facebook) of @Expertisadvies (Twitter)
Enthousiast geworden? Deel dan gerust onze tips onder je collega’s of via social media.
Boek van de maand
Close Reading is een wetenschappelijk onderbouwde aanpak, die leerlingen helpt om de (diepere) betekenis van een tekst daadwerkelijk te doorgronden. In deze rubriek 'Boek van de maand' vind je elke maand tips voor boeken, verhalen of gedichten die zich heel goed lenen voor Close Reading. Vaak krijg je er ook compleet uitgewerkte lessenseries bij. Laat je inspireren!
De Winter komt!
In ’De winter komt!’ maken we kennis met Nora, het sneeuwhaasje. Nora heeft nog nooit de winter gezien, maar ziet wel dat andere dieren naar het zuiden trekken, een wintervoorraad aanleggen of zich verstoppen onder een steen. Moet zij dit nu ook doen? Wat is de winter eigenlijk? En hoe kan zij zich tegen de winter beschermen?
Close Reading sessie 1
Leesdoel:
- Ik kan vertellen over wie de tekst gaat en wat er in het verhaal gebeurt.
Lees de tekst aan de leerlingen voor en vraag ze goed te luisteren over wie de tekst gaat. En kunnen zij dan ook vertellen waar de hoofdpersoon woont, hoe ze eruit ziet en waar ze erg van houdt? Je kunt hierbij de leerlingen kaartjes geven met daarop een huisje (waar woont Nora?), twee ogen (hoe ziet ze eruit?) en een hartje (waar houdt ze van?). Als ze in de tekst horen waar Nora woont, hoe ze eruit ziet of waar ze van houdt, dan steken ze hun kaartje omhoog. Schrijf de antwoorden op in een woordweb/mindmap. In groep drie en vier kunnen de leerlingen dit zelf tekenen en/of schrijven.
Close Reading sessie 2
Leesdoelen:
- Ik weet hoe andere dieren overwinteren
- Ik kan vertellen hoe Nora overwintert
Nora weet nog niet wat de winter is, maar ziet wel hoe andere dieren zich klaarmaken voor de winter. Kunnen de kinderen goed luisteren hoe deze dieren overwinteren? En ontdekken ze ook hoe Nora overwintert? Hier is een voorbeeld van een schema dat je hierbij kunt gebruiken:
| Dier | Overwinteren | Zo overwintert Nora |
 |
 |
|
 |
||
 |
In dit boek komen tien dieren langs, zoals de koolmees, de mug, de eekhoorn en een boomkikker. Je hoeft bij de kleuters niet meteen van alle dieren te weten hoe zij overwinteren. Dan moeten de leerlingen wel heel lang aandachtig luisteren! Kies er een paar uit die ook iets vertellen over hoe Nora overwintert óf herhaal deze sessie een aantal keer. In de groepen drie en vier kunnen wel alle dieren in één keer langskomen en kunnen de leerlingen zelf schrijven hoe de dieren overwinteren.
Close Reading sessie 3
Leesdoelen:
- Ik weet waarom Nora zoveel vragen stelt over de winter.
- Ik kan vertellen waarom de titel van het boek ‘De winter komt!’ is.
- Ik kan aan Nora vertellen waarom ze zich geen zorgen hoeft te maken over de winter.
Waarom stelt Nora eigenlijk zoveel vragen over de winter? In groep drie en vier kunnen de leerlingen een uitroepteken plaatsen bij zinnen die antwoord geven op de vraag waarom Nora zoveel vragen over de winter stelt. Hierbij kan je heel goed het GRRIM-model toepassen.
Duik vervolgens samen eens wat dieper in de titel. Hieruit komt heel sterk naar voren dat Nora zich zorgen maakt. De titel van het boek heeft een uitroepteken. Mooie vragen om dan te stellen, zijn: Waarom zou de schrijver dat gedaan hebben? Kunnen we ons woordweb over Nora nu uitbreiden?
De afgelopen maanden heb je vast al gelezen dat wij vaak een schrijfopdracht koppelen aan onze Close Reading lessenseries. Om je een idee te geven hoe je dat in de onderbouw kunt inzetten, hebben wij bij dit boek de volgende schrijfopdracht ontworpen:
Nora is in het verhaal erg bang en bezorgd. Zullen wij haar een brief sturen, om zo te vertellen waarom ze niet bang hoeft te zijn voor de winter? Kunnen de leerlingen in tweetallen met elkaar bespreken wat er in die brief moet komen? Wie weet krijgen ze wel een brief terug…
Aantekeningen maken
Een belangrijk onderdeel van Close Reading is het maken van aantekeningen, zoals je al hebt gelezen bij de uitroeptekens in sessie drie. Wist je dat kleuters ook al aantekeningen kunnen maken?
De titel van het boek is ‘De winter komt! Het verhaal over de seizoenen’. Maar hoe zien de leerlingen de seizoenen terug in het boek? Je kunt een aantal (gelamineerde) platen uit het boek aan groepjes leerlingen geven. Kunnen zij uitleggen welk plaatje bij welk seizoen past? Ze kunnen, om hierachter te komen, op de platen omcirkelen waar zij aanwijzingen over het seizoen vinden. Vervolgens kan er worden afgesloten met een mix en koppel, waarbij leerlingen met hetzelfde seizoen bij elkaar moeten gaan staan.
Andere toppers voor het thema winter die goed te gebruiken zijn voor Close Reading, tippen we hiernaast:
Meer informatie
Enthousiast geworden en wil je meer weten over Close Reading? Neem dan contact op met Marieke van Logchem of Liz Bunte. Of neem een kijkje op de themapagina over Close Reading.
Meer uitgewerkte praktijkvoorbeelden zijn te vinden in de boeken Close Reading in de praktijk, verkrijgbaar via uitgeverij Pica.
Benieuwd naar onze boeken van de maand?
Er zijn zoveel mooie boeken en teksten bij allerlei thema’s die gebruikt kunnen worden voor Close Reading. Om je te tippen voor een nieuw verschenen boek of om een oude bekende nog eens in de spotlight te zetten, kiezen we iedere maand op onze site: het boek van de maand. Hier zie je welke boeken deze titel allemaal hebben gekregen!