#Rekenfeitje 9 – Door Luuc Willering
Het gebruik van voorbeelden tijdens de rekenles
Rekenen/wiskunde is een abstract vakgebied vol met cijfers en symbolen. Tegelijkertijd krijgen alle leerlingen er dagelijks mee te maken, bijvoorbeeld bij het aflezen van een dienstregeling, het doen van boodschappen of het betalen van rekeningen. Om leerlingen de betekenis van de abstracte rekenwereld steeds een beetje beter te laten begrijpen helpt het om bewust en doelgericht gebruik te maken van voorbeelden tijdens jouw rekenles. Er zijn verschillende manieren waarop je dat kunt doen.
Complete uitwerking van een rekenopgave
Ten eerste kan een voorbeeld bestaan uit een uitgeschreven en getekende uitwerking van een rekenopgave. Denk aan rijgend optellen of aftrekken met behulp van de getallenlijn of het optellen van breuken aan de hand van breukencirkels. Als leraar toon je het voorbeeld aan de leerlingen, waarna zij het uitgewerkte voorbeeld grondig doornemen. Daarbij is het belangrijk om leerlingen te stimuleren actief na te denken over de genomen stappen en deze proberen te verklaren. Begrijpen ze bijvoorbeeld de keuze voor de sprongen op de getallenlijn bij het uitgeschreven voorbeeld?
Uitwerking demonstreren, ofwel: modelen
Een tweede manier van het gebruik van voorbeelden is demonstreren hoe een berekening uitgewerkt moet worden, ook wel modelen genoemd. Stap voor stap werk je de berekening uit, waarbij je vanuit de ik-vorm jouw denkstappen verwoordt. Betrek aanwezige voorkennis in het verhaal, en stel problemen die leerlingen kunnen tegenkomen aan de orde. Ook hier is het van belang om leerlingen te stimuleren actief de denkstappen voor zichzelf en aan elkaar uit te leggen: begrijpen ze de stappen uit de berekening, en kunnen ze deze verklaren?
Vergroten van begrip van abstractere rekenconcepten
Tot slot kun je voorbeelden inzetten om het begrip van abstractere rekenconcepten te vergroten. Het gaat dan om concepten als hoeveelheid, oppervlakte, inhoud, procenten, breuken, etcetera. Door meerdere, verschillende voorbeelden aan te reiken ervaren leerlingen hoe abstracte rekenconcepten er uit kunnen zien. Als je enkele voorbeelden hebt toegelicht, is het belangrijk om leerlingen te laten verklaren waarom deze voorbeelden passen bij een bepaald rekenconcept of -begrip. Het vergelijken van concepten, zoals het vergelijken van de concepten omtrek en oppervlakte van een rechthoek, kan helpend zijn om tot beter begrip en inzicht te komen.
Goed voorbeeld …
Het bewust en doelgericht inzetten van voorbeelden helpt leerlingen om steeds een beetje meer betekenis te kunnen geven aan de abstracte rekenwereld. Goed voorbeeld doet dus goed volgen!
Rekenfeitjes
Het vakgebied rekenen-wiskunde is enorm groot. Voor leraren kan het dan ook een uitdaging zijn om een goede rekenles te geven. Welke didactiek pas je in welke leerlijn toe? Wat zegt wetenschappelijk onderzoek eigenlijk over leren rekenen in de verschillende domeinen? Met deze rekenfeitjes geven we jou als leraar – kort maar krachtig – wat extra bagage mee. Zodat je in jouw rekenles goed beslagen ten ijs komt.
Ondersteuning van Expertis
Heb je vragen over (de verbetering van) het rekenonderwijs? Neem gerust contact op met onderwijsadviseur Luuc Willering:
- via 06 – 45 20 60 02
- of via luuc.willering@expertis.nl
Meer lezen?
Meer lezen over hoe we samen met scholen werken aan passend rekenonderwijs voor alle leerlingen?
Bronnen:
- Surma, T., Vanhoyweghen, K., Sluijsmans, D., Camp, G., Muijs, D., & Kirschner, P. A. (2019). Wijze lessen: twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek. (1 redactie) Ten Brink Uitgevers. https://www.ou.nl/web/wijzelessen
- Schmeier, M. (2018). Leren van uitgewerkte voorbeelden bij rekenen. Tijdschrift voor Remedial Teaching, 2018/03.