#Rekenfeitje 12 – door Jitske Zwart
Tijdig handelen bij rekenproblemen
Voorkomen is beter dan genezen
Het remediëren van rekenproblemen is vaak weinig effectief en bovendien tijdrovend. Wanneer signalering en aanpak te laat plaatsvinden, kan dit het zelfvertrouwen van leerlingen aantasten. Dit vergroot de kans op rekenangst, wat ertoe leidt dat kinderen nog minder snel tot rekenen komen (Van Luit et al., 2022). Vroegtijdig ingrijpen in de onderbouw kan de ernst en omvang van rekenproblemen aanzienlijk beperken. Maar hoe pak je dat aan? In dit rekenfeitje geven we je twee praktische tips.
1. Zorg voor voldoende rekentijd op je rooster
Het uitgangspunt voor jou als leraar is dat alle leerlingen de basisdoelen behalen. Je werkt dus niet met individuele leerlijnen, en ook niet met het tempotempovertraging van binnen de methode. Zorg er wel voor dat er je voldoende ruimte inlast voor rekeninstructiekringen en automatisering van de rekendoelen. Denk aan het tellen met sprongen van 2 en 5 of het flitsen van cijfers en getalbeelden. Reserveer daarnaast ruimte in het rooster voor extra instructie- en oefentijd voor leerlingen die dat nodig hebben, zoals zwakke rekenaars. Maak hierbij gebruik van verlengde instructie en/of pre-teaching, zodat ook deze leerlingen de basisgroepsdoelen beheersen.
2. Ken de kenmerken van een goede rekenstart
Het is belangrijk dat je als leraar weet aan welke voorwaarden een goede rekenstart voldoet. Belangrijke kenmerken zijn:
-
- Getalbegrip, waaronder:
o Classificeren
o Correspondentie leggen
o Seriëring - Tellen en terugtellen
- Subiteren (het in één oogopslag herkennen van kleine aantallen)
- Getalbeeldherkenning
- Getalbegrip, waaronder:
Wanneer je deze bouwstenen scherp in beeld hebt, herken je sneller waar hiaten ontstaan. Zodra deze hiaten gesignaleerd worden, is het belangrijk hier direct op te reageren met gerichte instructie voor de betreffende leerlingen.
Deze twee tips zijn gericht op preventie. Want zoals het gezegde luidt: voorkomen is beter dan genezen. Ook in geval van rekenproblemen.
Rekenfeitjes
Het vakgebied rekenen-wiskunde is enorm groot. Voor leraren kan het dan ook een uitdaging zijn om een goede rekenles te geven. Welke didactiek pas je in welke leerlijn toe? Wat zegt wetenschappelijk onderzoek eigenlijk over leren rekenen in de verschillende domeinen? Met deze rekenfeitjes geven we jou als leraar – kort maar krachtig – wat extra bagage mee. Zodat je in jouw rekenles goed beslagen ten ijs komt.
Ondersteuning van Expertis
Heb je vragen over (de verbetering van) het rekenonderwijs? Neem gerust contact op met onderwijsadviseur Jitske Zwart, via 06 – 16 61 42 83 of jitske.zwart@expertis.nl
Meer lezen?
Meer lezen over hoe we samen met scholen werken aan passend rekenonderwijs voor alle leerlingen?
Bronnen:
- Voorbereidend en beginnend rekenen in groep 1 en 2. Artikel op website Onderwijskennis van het NRO (2023). https://www.onderwijskennis.nl/kennisbank/voorbereidend-en-beginnend-rekenen-in-groep-1-en-2
- Ruijssenaars, A. J. J. M., Van Luit, J. E. H., Van Lieshout, E. C. D. M., & Kroesbergen, E. H. (2021). Handboek dyscalculie en rekenproblemen. Een dynamisch ontwikkelingsperspectief, Lemniscaat.
- Laarveld, K. (2025), Zó laat je kleuters leren. Whitepaper voor Expertis Onderwijsadviseurs.