Rekenfeitje 16 – door Kim Visscher
1F of 1S – Wat is het verschil?
Binnen het rekenonderwijs werken leerlingen op verschillende niveaus aan hun rekenvaardigheid. Soms wordt gezegd dat het 1F-niveau hoort bij eind groep 6 en het 1S-niveau bij eind groep 8, maar dat ligt genuanceerder. Beide niveaus beschrijven wat leerlingen aan het einde van de basisschool zouden moeten kunnen (beheersingsdoelen), waarbij 1S het gewenste streefniveau is. Maar wat is nu precies het verschil tussen 1F en 1S? Je leest het in dit rekenfeitje.
Het is belangrijk dat scholen zich bewust zijn van het verschil tussen 1F en 1S. Dit inzicht helpt om het rekenonderwijs doelgericht vorm te geven, zodat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen op het gebied van rekenen. Het referentiekader, ontwikkeld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) maakt onderscheid in deze twee niveaus voor rekenen in het basisonderwijs.
1S-niveau
Het 1S-niveau is het streefniveau binnen het rekenen in het basisonderwijs. Dit niveau is nodig om voldoende rekenvaardig te kunnen deelnemen aan de maatschappij. Leerlingen die dit niveau behalen, kunnen rekenen in complexe situaties, met grote getallen en kunnen meerdere stappen combineren. Ze zijn in staat om abstract te denken en redeneren over getallen en passen deze rekenkennis flexibel toe in uiteenlopende praktijksituaties.
Voorbeeld: Nadine gaat altijd op de fiets naar school. Tussen de middag gaat ze naar huis om te eten (behalve op woensdag). Volgens haar kilometerteller woont ze 2,48 km van school. Hoeveel kilometer fietst ze dan ongeveer per week?
1F-niveau
Het 1F-niveau vormt de fundamentele basis van het rekenonderwijs. Het is bedoeld als minimumniveau dat iedere leerling aan het einde van de basisschool zou moeten beheersen. Leerlingen leren rekenen met betekenisvolle getallen en eenvoudige bewerkingen binnen herkenbare situaties. Ze krijgen hierbij ondersteuning van modellen, afbeeldingen en praktische situaties.
Voorbeeld: Een chocoladeletter kost € 1,99. Kan ik er dan 5 kopen voor 10 euro of kom ik geld tekort?
Stevige basis leggen
Wanneer je goed zicht hebt op het verschil tussen 1F en 1S, en als school bewust stuurt op 1S, werk je gericht aan een hogere rekenvaardigheid en kritisch denk- en probleemoplossend vermogen van de leerlingen. Zo leg je een stevige basis waarin kinderen voldoende rekenvaardig zijn om te kunnen deelnemen aan de maatschappij.
Versterken van het rekenonderwijs
Meer lezen over het versterken van het rekenonderwijs bij jou op school, neem dan een kijkje op onze themapagina!
Rekenfeitjes
Het vakgebied rekenen-wiskunde is enorm groot. Voor leraren kan het dan ook een uitdaging zijn om een goede rekenles te geven. Welke didactiek pas je in welke leerlijn toe? Wat zegt wetenschappelijk onderzoek eigenlijk over leren rekenen in de verschillende domeinen? Met deze rekenfeitjes geven we jou als leraar – kort maar krachtig – wat extra bagage mee. Zodat je in jouw rekenles goed beslagen ten ijs komt.
Rekencongres
17 maart 2026
‘Een doorgaande lijn in het rekenonderwijs’
Een stevige doorgaande lijn in het rekenonderwijs is essentieel om ontwikkeling voor alle leerlingen zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Toch blijkt in de praktijk dat die lijn vaak versnipperd is en dat daardoor minder leerlingen het 1S-niveau behalen. Tijdens het congres krijg je concrete handreikingen en adviezen die je in jouw school kunt benutten.
Ondersteuning van Expertis
Heb je vragen over (de verbetering van) het rekenonderwijs? Neem gerust contact op met onderwijsadviseur Kim Visscher, via 06 – 44 07 40 65 of kim.visscher@expertis.nl
Meer lezen?
Meer lezen over hoe we samen met scholen werken aan passend rekenonderwijs voor alle leerlingen?
Bronnen:
-
Notten, C. & Versteeg, B. (2014) Leren rekenen. Werken met de modellen uit het Protocol ERWD. (3e geheel herziene druk). Uitgeverij Van Gorcum.
-
Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen (2008). Over de drempels met taal en rekenen: hoofdrapport van de Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen. Enschede: SLO.
-
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2009). Referentiekader taal en rekenen. Enschede: SLO.
-
Noteboom, A., Os, S. van, & Spek, W. (2011). Concretisering referentieniveau rekenen 1F/1S. Enschede: SLO.