“De nieuwe inzichten en vaardigheden pas ik dagelijks toe”
Masterclass Professionele Schoolcultuur – leidinggeven aan verandering
Peter Veeken is directeur van Dalton Kindcentrum De Magneet in Amersfoort. In 2023 volgde hij de Masterclass Professionele Schoolcultuur bij Expertis Onderwijsadviseurs. Wat heeft deze hem gebracht? “Het voornaamste inzicht is dat ik zelf een belangrijk instrument ben voor verandering.”
Dalton Kindcentrum De Magneet had de afgelopen tien jaar maar liefst zes directeuren. Er waren ook maanden dat er helemaal geen schoolleider was. “Iedereen stond door deze situatie in de overlevingsstand”, vertelt Veeken. “Leraren waren vooral bezig met het draaiende houden van hun eigen groep. Er was een cultuur ontstaan, waarin teamleden voor elkaar klaar stonden, maar elkaar weinig aanspraken of feedback gaven.”
Van handboek naar masterclass
Dat moet anders, vond Veeken. “Ik vind het belangrijk om toe te werken naar een professionele schoolcultuur. Een cultuur, waarin we bezig zijn met de ontwikkeling van het team. En waarin het normaal is om elkaar aan te spreken.”
Veeken besloot zich diepgaander in de thema’s ‘gedrag’ en ‘cultuur’ te gaan verdiepen. Op zoek naar informatie stuitte hij op het Handboek professionele schoolcultuur van Henk Galenkamp en Jeannette Schut. “Ik las het en vond het echt geweldig. Ik was zelfs zó enthousiast, dat ik Henk Galenkamp heb gebeld en hem vroeg: kan ik meer van je leren?”, vertelt Veeken. “Galenkamp wees mij vervolgens op de Masterclass Professionele Schoolcultuur die hij en Jeannette ontwikkelden, en door Expertis Onderwijsadviseurs is overgenomen.”
Verwachtingen vooraf
Van maart 2023 tot en met september 2023 was Veeken een van de twaalf deelnemers aan de masterclass. Wat waren vooraf zijn verwachtingen? “Ik hoopte veel theorie te krijgen, maar ook handvatten voor het toepassen daarvan in mijn eigen school. En eigenlijk hoopte ik ook ik dat ik na de masterclass in staat zou zijn om de schoolcultuur snel in de gewenste richting om te buigen. Heel naïef dacht ik: ik ga die masterclass doen en dan kán ik het gewoon! Maar zo werkt dat natuurlijk niet. Cultuurverandering vergt een lange adem. En zelfs als je in theorie weet hoe je iets moet aanpakken, kan dit in de dagelijks praktijk best lastig uitvoerbaar blijken.”
“Cultuurverandering vergt een lange adem”
Directief begrenzen
Veeken geeft een voorbeeld. “Op veel scholen zie ik dat er afspraken worden gemaakt, die (on)bewust niet worden nageleefd. Het lijkt erop dat flink wat scholen werken met de onbewuste regel: we houden ons niet aan de afspraak. Hoe ga ik daar als directeur mee om? Wat moet ik doen als ik merk dat collega’s afspraken niet nakomen?”
“Tijdens de masterclass heb ik geleerd dat ik dan iets moet zeggen als: ‘We hebben deze afspraak gemaakt, dus daar houd je je nu aan.’ Dat klinkt heel zwart-wit en dat is het ook. Je gaat dus op directieve wijze het niet-gewenste, onprofessionele gedrag begrenzen. Ik weet dat ik dit moet doen, maar zo’n houding ligt mij van nature niet erg goed en geeft me weinig energie. Daarom was het fijn dat we tijdens de masterclass veel hebben geoefend met hoe je gedrag van anderen begrenst, bijvoorbeeld van collega’s die zich niet aan afspraken houden.”
“Wat doe ik als collega’s afspraken niet nakomen?”
Peter Veeken
“Ik vind het belangrijk om toe te werken naar een cultuur waarin het normaal is om elkaar aan te spreken”
“De trainers creëerden een veilige sfeer, waarin deelnemers kwetsbaar durfden te zijn. Heel belangrijk, dan leer je het meest”
Meld je nu aan voor de masterclass
Masterclass Professionele Schoolcultuur – leidinggeven aan verandering
In de Masterclass Professionele Schoolcultuur – leiding geven aan verandering leer je in zes bijeenkomsten hoe je als leidinggevende op een effectieve manier kunt steunen en sturen om het professioneel handelen in de school te versterken. In september 2024 start weer een nieuwe masterclass!
Veilige sfeer
Veeken kijkt met een heel goed gevoel terug op de masterclass. “We kregen veel verdieping op de theorie uit het boek; dat vond ik prettig. En de twee trainers, Simone Kessels en Monique Hilbrands, creëerden een veilige sfeer, waarin deelnemers zich kwetsbaar op durfden te stellen. Ik denk dat dit heel belangrijk is, want dan leer je het meest.”
De schoolleider is erg te spreken over de afwisseling tussen theorie en praktijk in de masterclass. “Deelnemers brachten eigen casuïstiek in en we deden rollenspellen. Zo heb ik onder meer geoefend met het verwoorden van wat je ziet bij een ander. Communicatie verloopt namelijk niet alleen mondeling; je communiceert eigenlijk nog veel meer met je lichaam en je gezicht. En dat zie ik wel bij mensen, maar dat benoemde ik nooit. Ik vond dat heel moeilijk. Van de trainers kreeg ik tips voor hoe ik dit wel kan benoemen. Zo breng je namelijk een diepere laag aan in het gesprek en voorkom je dat je op een verschillend niveau van communicatie praat.”
“Je brengt altijd jezelf mee”
Wat is het belangrijkste dat Veeken heeft geleerd tijdens de masterclass? “Dat je altijd jezelf meebrengt”, lacht hij. Als je een professionele schoolcultuur wilt creëren, ben je zelf een instrument, vervolgt hij. “Je eigen functioneren veranderen is belangrijker dan de theorie beheersen.”
Hij geeft een voorbeeld. “Tijdens de masterclass spraken we over de bekende ‘dramadriehoek’. Deze verbeeldt de drie rollen waarin je terecht kunt komen in de communicatie met anderen: redder, slachtoffer of aanklager. Vanuit mezelf ben ik een redder. Als iemand met een probleem aanklopt, ben ik geneigd dat te gaan oplossen. Waardoor ik steeds hard aan het werk ben, terwijl anderen achterover leunen en zelf geen verantwoordelijkheid nemen.”
Tijdens de masterclass leerde Veeken om vanuit de ‘dramadriehoek’ de overstap te maken naar de ‘winnaarsdriehoek’. “Ik neem nu de problemen van anderen niet meer over, maar geef hun – als helper – de ondersteuning die ze nodig hebben om deze zelf aan te pakken.”
Toepassing
Veeken vertelt dat hij de inzichten en vaardigheden uit de masterclass dagelijks toepast in zijn werk. “Zojuist kwam er nog een collega binnenlopen die zei: ‘Peter, de icepacks zijn op.’ Het eerste wat ik dan denk, is: oké, ik zal ze even voor je bestellen. Dan fluit ik mezelf direct terug, want ik wil dat de collega zelf verantwoordelijkheid neemt. Maar ik wil haar ook helpen. Dus heb ik haar de link gegeven van een website waar ze de icepacks kan bestellen.”
Deelname aan de masterclass heeft Veeken verder opgeleverd dat hij zich er nóg bewuster van is geworden hoe belangrijk het is om elkaar in het team feedback te geven. “Dat vinden we allemaal lastig, ik ook. Maar bij een professionele cultuur hoort ook dat je kritisch durft te zijn en elkaar helpt beter te worden. Dus daar werken we aan in de school.”
Aanrader?
Zou Veeken anderen adviseren om deze masterclass te volgen? “Zeker!”, zegt hij. “Sterker nog: ik heb deze al aangeraden aan een voormalige collega en die is ‘m nu ook aan het doen. Ik denk dat heel veel schoolleiders baat kunnen hebben bij de masterclass. In het onderwijs hebben we er een handje van om druk te zijn met instructiemodellen, rekenmethoden en noem maar op. Maar onderwijskwaliteit begint met professioneel handelen. En daar hebben we het maar weinig over. Hier valt dus nog veel winst te behalen.”
“Ik denk dat heel veel schoolleiders baat kunnen hebben bij de masterclass”
Meld je nu aan voor de masterclass
Masterclass Professionele Schoolcultuur – leidinggeven aan verandering
In de Masterclass Professionele Schoolcultuur – leiding geven aan verandering leer je in zes bijeenkomsten hoe je als leidinggevende op een effectieve manier kunt steunen en sturen om het professioneel handelen in de school te versterken. 29 februari 2024 start weer een nieuwe masterclass!
Vragen?
Heb je nog vragen of wil je ergens over sparren? Neem dan contact op met Simone Kessels, via 06 – 21 55 07 94 of simone.kessels@expertis.nl, of Monique Hilbrands, via 06 – 57 28 88 35 of monique.hilbrands@expertis.nl.
