Carol Ann Tomlinson deelt haar kennis over differentiatie
“Wat is het grotere plaatje van wat je met jouw leerlingen wilt bereiken?”
Deze week deelde Carol Ann Tomlinson haar visie en onderbouwing op het gebied van differentiatie met het team van Expertis Onderwijsadviseurs. Carol Ann Tomlinson is een internationaal vooraanstaande naam op het gebied van differentiatie. Ze is schrijfster van onder andere het boek ‘How to differentiate instruction in Academically Diverse Classrooms’. De wetenschapper deelde haar inzichten met de onderwijsadviseurs van Expertis en legt daarmee de verbinding tussen haar kennis en de dagelijkse onderwijspraktijk.
Over Carol Ann Tomlinson
Carol Ann Tomlinson is Professor Emeritus aan de University of Virginia’s School of Education and Human Development (Australië). Met haar hart voor onderwijs loopt differentiatie als rode draad door haar carrière. Toen Tomlinson haar onderwijscarrière startte als leraar merkte ze al snel dat de verschillen in haar klas enorm groot waren; het belang van differentiëren werd direct duidelijk. “I never learned to teach for the whole class” aldus Tomlinson. Differentiatie werd haar centrale thema, ook in de jaren daarna. Tomlinson is auteur van inmiddels meer dan 300 publicaties en zet zich internationaal in voor het verbeteren van het didactisch handelen – in het specifiek: de differentiatievaardigheden – van leraren. Het is haar missie om leraren te helpen passend onderwijs te geven dat beter aansluit bij een breed scala aan leerlingen.
Vertrouwen
Tijdens een inspirerende bijeenkomst deelde Tomlinson haar inzichten over differentiëren. Goed kunnen differentiëren, betekent in het bijzonder dat je als leraar jouw leerlingen goed moet kennen. Wat zou je als leraar moeten weten van jouw leerlingen, om op basis daarvan passend onderwijs te kunnen bieden? Tomlinson legt uit dat dit beeld van leerlingen niet in een checklist of vaste vragenset te omvatten is. Ze benadrukt in plaats daarvan het belang van het opbouwen van een vertrouwensrelatie met leerlingen. “Hoe kan ik leerlingen laten voelen dat ik ze vertrouw, en wat kan ik doen om hen mij te laten vertrouwen, en leerlingen elkaar?
Het totaalplaatje van een leerling is wat telt. Als leraar wil je jouw leerlingen echt doorgronden en dat is iets wat je elke dag, de hele dag, kunt doen, op talloze manieren: door vragen te stellen, door leerlingen over een bepaald onderwerp te laten schrijven, door te observeren wat leerlingen lezen en door te ontdekken waar hun interesses liggen. Maar ook: door te observeren hoe ze zich gedragen in groepen, in het klaslokaal en op het schoolplein, welke rol ze daar aannemen. Als je dit van jouw leerlingen weet, draagt dat eraan bij dat je zo passend mogelijk onderwijs kunt geven.
Formatief handelen
Daarnaast dient formatief handelen systematisch en gedurende het hele schooljaar toegepast te worden. Wat weet en kan een leerling al? Leerlingen ontwikkelen zich niet allemaal hetzelfde gedurende een schooljaar. Tomlinson spitste toe op het belang van formatief handelen en deelde inzichten in de concrete toepassing ervan. “Stel jezelf de vraag: waar zouden mijn leerlingen nu moeten zijn, in relatie tot de doelen? Waar zijn mijn leerlingen nu? En: wat is de volgende stap, om mijn leerling zo goed mogelijk te helpen in zijn of haar leerproces?” Tomlinson gaf verdiepende inzichten in de vervolgstappen die een leraar vervolgens kan toepassen op basis van de verworven informatie die leraren hebben verkregen uit deze formatieve toetsen.
Curriculum
Tomlinson benadrukt het belang van het kennen van de doelen en leerlijnen, om op basis daarvan onderbouwde keuzes te kunnen maken. Dat is een cruciaal element om te kunnen differentiëren. Ook benadrukt zij het belang van het kennen van het curriculum. Wat is de meest belangrijke kennis die je jouw leerlingen wilt bijbrengen? Waar wil je jouw leerlingen naartoe brengen, wat is het grotere plaatje daarachter? Daarmee voorkom je dat je onderwijsaanbod uit op zichzelf staande lessen bestaat en zorg je juist voor een coherent aanbod waardoor een leerling tot dieper begrip kan komen. Daarmee wordt het makkelijker om je lesmethode los te durven laten en keuzes maken.
Welke keuzes zijn er dan precies te maken en waar baseer je die op? In dit whitepaper delen we praktische handreikingen om effectief gebruik te maken van lesmethodes.
5 elementen
Differentiatie kent vijf elementen, die Tomlinson nader toelichtte. De leeromgeving, het curriculum, toetsen (formatief én summatief), instructie en klassenmanagement. Ze deelde talloze concrete voorbeelden waar scholen direct mee aan de slag kunnen en gaf antwoord op veelvoorkomende vragen en thema’s die leven in de Nederlandse onderwijspraktijk. Ook ging zij uitgebreid in op de manier waarop gedifferentieerde instructie kan worden toegepast in het Nederlandse onderwijssysteem.
Van wetenschap naar praktijk
Samen willen leren, iedere dag weer. Dat is de kern van duurzame onderwijsverbetering. Dat geldt niet alleen voor schoolteams, maar ook voor het team van Expertis Onderwijsadviseurs. De onderwijsadviseurs van Expertis voeden zich dagelijks met wetenschappelijke inzichten; ze laten zich regelmatig inspireren door vooraanstaande nationale én internationale namen in het onderwijs. Zo werkt Expertis nauw samen met verschillende professional leaders: verschillende wetenschappers, onderzoekers en hoogleraren die samen met Expertis de verbinding leggen tussen de wetenschap en de praktijk. Bekijk onze themapagina’s voor meer informatie over onze professional leaders en banden met de wetenschap.
Meer informatie
Kijk hier voor meer informatie over onze dienstverlening op het gebied van didactisch handelen.
Literatuurlijst
- Tomlinson (2017). How to differentiate instruction in Academically Diverse Classrooms. Association for Supervision & Curriculum Development