#Rekenfeitje 13 – door Annemarie Westhuis

Sterke rekenaars uitdagen tijdens de rekenles

Wat doe jij met de sterke rekenaars in jouw klas? Bepaalde lessen laten overslaan of zelfs een eigen leerlijn aanbieden? In dit rekenfeitje lees je meer over het toevoegen van een pluslesdoel aan je les en je leest hoe je zo’n pluslesdoel kunt ontwerpen.

Check altijd eerst of het lesdoel is behaald

Sterke rekenaars hoeven niet altijd mee te doen met de reguliere les. Maar hoe bepaal je wanneer wel en wanneer niet? Sjoers (2017) geeft aan dat het behalen van het lesdoel voor sterke rekenaars net zo belangrijk is als voor de andere leerlingen: hierdoor wordt het ontstaan van hiaten voorkomen. Als leraar moet je dus altijd checken of de leerlingen het doel hebben behaald. Dit kan tijdens de les, maar ook vooraf.

Voeg een pluslesdoel toe aan je les

Op het moment dat sterke rekenaars het lesdoel al beheersen kun je een pluslesdoel aan de les toevoegen. Op deze manier doe je een beroep op het creatief en probleemoplossend denken en handelen van de leerlingen. Kritisch denken en redeneren wordt gestimuleerd (Noteboom et al., 2022). Dit draagt bij aan de ontwikkeling van gecijferdheid: het omgaan met situaties in het dagelijks leven waarin getallen, maten en verbanden een rol spelen (Stelwagen & Hoogland, 2015). Het pluslesdoel biedt verbreding of verdieping op het lesdoel.

Laat het pluslesdoel aansluiten bij het lesdoel

Hoe formuleer je nu een pluslesdoel dat aansluit bij het lesdoel? Voeg uitdaging toe! Sjoers (2017) noemt vijf manieren om een pluslesdoel te ontwerpen, met daarbij enkele voorbeelden.

1. Voeg een hindernis toe of maak het doel complexer.
   Laat de leerlingen met grotere getallen werken of met samengestelde figuren in plaats van met enkelvoudige.
2. Voeg een extra toepassing toe.
   Laat de leerlingen een plattegrond maken in plaats van alleen lezen.
3. Verplaats naar een andere tijd, plaats of situatie.
   Laat de leerlingen de afstand via snelwegen bepalen in plaats van hemelsbreed of laat hen rekenen met tijden in verschillende tijdszones.
4. Dwing de leerling op abstract niveau te denken.
   Laat de leerlingen werken zonder hulpmiddelen (getallenlijn, verhoudingstabel, rekenrekje, etc.) of laat hen zelf een model maken van de werkelijkheid.
5. Formuleer een open pluslesdoel.
   Laat de leerlingen zelf uitzoeken en berekenen wat een dagje pretpark kost.

Formuleer het pluslesdoel zoals je ook het lesdoel formuleert. Hierdoor is voor de leerlingen helder waar ze naartoe werken en kun je controleren  of het doel is bereikt.

Maak tijd voor je sterke rekenaars

Na een effectieve instructie van het lesdoel gaan de sterke rekenaars aan de slag met het pluslesdoel. Maak duidelijke afspraken over samenwerken en wat te doen als ze echt niet verder kunnen. Tijdens de zelfstandige verwerking door de rest van de groep plan je tijd voor de sterke rekenaars. Evalueer het werk dat tot dan toe is gedaan en geef indien nodig globale hints die in de goede richting wijzen.

Kortom, sterke rekenaars hebben uitdaging én instructie nodig om te kunnen groeien!

Ondersteuning van Expertis

Heb je vragen over (de verbetering van) het rekenonderwijs? Neem gerust contact op met onderwijsadviseur Annemarie Westhuis, via 06 – 83 14 86 25 of annemarie.westhuis@expertis.nl

Meer lezen?

Meer lezen over hoe we samen met scholen werken aan passend rekenonderwijs voor alle leerlingen?

Bronnen:

• Noteboom, A., Pijnenburg, K., & Verschuren, M. (2022). De kracht van rijke rekenvragen in een notendop. Uitgeverij OMJS.

• Sjoers, S. (2017). Sterke rekenaars in het basisonderwijs. CPS.

• Stelwagen, R., & Hoogland, K. (2015). Het belang van rekenen en gecijferdheid in een leven lang leren. Steunpunt taal en rekenen